Model Freda Fiedlera
Fiedler zakłada, że wysoka efektywność grupy zależy od wzajemnego dostosowania stylu współdziałania przywódcy z jego podwładnymi oraz stopnia w jakim sytuacja umożliwia przywódcy sprawowanie kontroli i wywieranie wpływu. Fiedler opracował kwestionariusz najmniej łubianego współpracownika (NLW), służący do pomiaru stopnia, w jakim dana osoba jest nastawiona na zadania albo na wzajemne stosunki. Następnie wyodrębnił trzy kryteria sytuacyjne:
• Stosunki między przywódcą a członkami grupy - stopień zaufania podwładnych do przywódcy, wiary w niego i okazywanego szacunku, kontakty emocjonalne: dobre lub złe
• Struktura, typ zadania - proste lub złożone
• Pozycja władcza, zakres władzy przywództwa - zakres wpływu na zatrudnianie, zwalnianie, nakładanie kar, przyznawanie awansów i podwyżek płac: silna albo słaba
Model przywództwa Fiedlera wyrasta z teorii cech, bowiem kluczem do powodzenia jest podstawowy styl przywództwa danej osoby, zbadany za pomocą kwestionariusza NLW. Fiedler zakładał, że to co myślimy o innych, więcej mówi o nas samych niż o opisywanych osobach. Fiedler zakładał niezmienność stylu przywództwa danej osoby, tzn., że jest nastawiona albo na wzajemne stosunki, albo na zadania. Założenie to ma znaczenie, bowiem, jeśli sytuacja wymaga przywódcy nastawionego na zadania, a osoba zajmująca stanowisko przywódcze jest nastawiona na wzajemne stosunki, to do zapewnienia optymalnej efektywności trzeba albo zmodyfikować sytuację, albo zastąpić przywódcę kimś innym. Fiedler dowodził, że styl przywództwa jest wrodzony - nie da się zmienić stylu, żeby go dostosować do sytuacji.
Fiedler doszedł do wniosku, że przywódcy nastawieni na zadania działają skuteczniej niż przywódcy nastawieni na stosunki w sytuacjach , które są dla nich bardzo korzystne, albo bardzo niekorzystne (tzn. w sytuacjach I, II, III. VII, VIII). Natomiast przywódcy nastawieni na stosunki międzyludzkie
IV, V, VI
Sytuacja |
1 |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
Stosunki między przywódc ą a grupą |
Dóbr e |
Dobre |
Dobre |
Dobre |
Złe |
Złe |
Złe |
Złe |
Struktura zadania |
Silna Łatw e |
Silna Łatwe |
Słaba trudne |
Słaba Trudne |
Silna Łatwe |
Silna Łatwe |
Słaba Trudne |
Słaba trudne |
Pozycja władcza |
Silna |
słaba |
Silna |
Słaba |
Silna |
Słaba |
Silna |
słaba |