69790

3) podejmuje uchwały w trybie przewidzianym przepisami ustawy o Sądzie Najwyższym (art. 13 ustawy o SN) oraz 4/ wydaje decyzję (mezaskarżalną) o przedłużeniu tymczasowego aresztowania na okres ponad jeden rok (art.. 263 § 3 k.p.k.).

W pierwszej instancji, zgodnie z przepisami o właściwości rzeczowej, orzekają sądy rejonowe i wojewódzkie. W przepisie art 25 § 1 k.p.k. ustawodawca określił właściwość sądu wojewódzkiego jako sądu pierwszej instancji wyliczając enumeratywnie przestępstwa, które mają być sądzone przez ten sąd. W przepisie art. 25 § 2 k.p.k. ustawodawca dopuścił wyjątki od sztywnego określenia właściwości, stanowiąc przemienność i ruchomość właściwości rzeczowej sądu wojewódzkiego jako sądu pierwszej instancji. Sąd wojewódzki, zgodnie z tym przepisem, jest właściwy również do orzekania w innych sprawach na wniosek prokuratora lub z urzędu (ius evocancis), jeżeli uzna to za stosowne ze względu na zawiłość lub szczególną wagę sprawy. Sąd wojewódzki w pierwszej instancji orzeka w sprawach o:

albo miejsce, gdzie skutek przestępny nastąpił lub miał nastąpić wg zamiaru

sprawcy (art. 6 § 2 k.k), zbrodnie, występki wyszczególnione w

przepisie art. 25 § 1 pkt. 2 k.p.k. oraz występki, które z mocy przepisów

szczególnych należą do jego właściwości (art. 25 § 1 pkt.. 3 k.p.k ), np.

ludobójstwo.

Podstawowym sądem pierwszej instancji jest sąd rejonowy, którego właściwość określona jest w sposób negatywny, gdyż ustawa me wylicza w sposób pozytywny jego właściwości Sąd ten orzeka we wszystkich sprawach z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do właściwości sądu wojewódzkiego (art. 24k.p.k ). Przykładem pozytywnego określenia właściwości rzeczowej tego sądu jest wyliczenie zawarte w art.. 469 k.p.k. dotyczące spraw rozpoznawanych przez sąd rejonowy w trybie uproszczonym. Większość sprawców przestępstw jest sądzona przez sądy rejonowe, mniejszość przez sądy wojewódzkie. Naruszenie właściwości rzeczowej w formie wydania orzeczenia przez sąd niższego rzędu w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu stanowi uchybienie bezwzględne skutkujące uchylenie tego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania (art. 439 § 1 pkt.. 4 k.p.k.).

Właściwość miejscową przepisy określają według miejsca popełnienia przestępstwa (art. 31 § 1 k.p.k.).

Właściwym miejscowo do rozpoznania sprawy jest sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo (forum delicti commissi). Miejsce popełnienia przestępstwa określają przepisy prawa karnego materialnego. Jest to miejsce działania lub zaniechania działania, do którego sprawca był obowiązany. Jeżeli przestępstwo popełniono na polskim statku wodnym lub powietrznym właściwym jest sąd macierzystego portu statku (art. 31 § 2 k.p.k ).