metoda eksperymentalna
Polega na podjęciu pewnego zabiegu, który umożliwiłby badaczowi wykrycie pewnej zależności przyczynowej między dwoma zjawiskami (zmiennymi), czyli ustalenie powiązań przyczynowo-skutkowych, zachodzących w określonych układach stale i bez wyjątków. Eksperyment umożliwia sformułowanie praw przyczynowych. Jednak przeprowadzanie badań tą metodą w naukach społecznych jest praktycznie niemożliwe ze względu na zmienność, którą charakteryzują się ludzie oraz środowiska przez nich tworzone.
• metoda socjometryczna
Polega na mierzeniu dystansu między jednostkami tworzącymi małą grupę np. załogę statku, rodzinę, grupę koleżeńską, klasy szkolne, zespoły współpracowników itd. Metoda ta pozwala ustalić deklarowane stosunki między członkami danej grupy (liczebnie niewielkiej), niektóre jej cechy np. spoistość, zwartość, integrację, popularność pewnych osób, stosunki sympatii i empatii. Wyniki badań socjometrycznych przedstawia się w postaci tzw. socjogramu. Badacz rozprowadza kwestionariusz i stosuje jednocześnie obserwację kontrolowaną, aby jednak można było uznać ją za konsekwentnie przeprowadzoną badacz winien mieć codzienne relacje z członkami grupy.
• badanie danych historycznych.
Stosowana aby poznać zjawiska, które miały miejsce dawniej. Badane materiały historyczne możemy podzielić na pierwotne i wtórne. Do materiałów pierwotnych zaliczamy dokumenty będące rejestrem faktów i wydarzeń, w których uczestniczyli ich bezpośredni świadkowie (protokoły, zeznania sądowe, listy, świadectwa urzędowe, kroniki, pamiętniki). Natomiast materiały wtórne to wszelkie opracowania dokonane na podstawie materiałów pierwotnych, monografie, omówienia. Konieczne jest sprawdzenie każdego zdobytego źródła informacji, szczególnie w przypadku, gdy korzysta się z materiałów wtórnych.
TECHNIKA - Szczegółowy sposób wykonywania danego rodzaju zadań badawczych (metod), sposób prowadzenia obserwacji, gromadzenia materiału itp.
Techniki badawcze:
obserwacja