70359

RELATYWIZM MORALNY

-    RELATYWIZM AKSJOLOGICZNY - pogląd stanowiący konsekwencję nonkognitywizmu; jeżeli zasadności (a tym bardziej ..prawdziwości) sądu etycznego nie można udowodnić, to opowiedzenie się za takim czy innym poglądem w kwestii tego, co jest „dobre”, stanowi akt wyboru, decyzji każdego podmiotu moralnego; jeżeli akceptacja takiego czy innego sądu etycznego stanowi wynik wyboru każdej osoby, to ważność takiego sądu pozostaje zrelatywizowana do jej własnych preferencji aksjologicznych; wartości są więc relatywne w tym sensie, że zawsze stanowią wartość dla kogoś, kto żywi takie właśnie preferencje aksjologiczne

PRZECIWIEŃSTWO - absolutyzm, rozumiany jako przekonanie o tym, że pewne normy i oceny moralne są obiektywne i absolutnie „prawdziwe” i z tego tytułu obowiązują każdego niezależnie od jego subiektywnych aksjologicznych wyborów

-    RELATYWIZM KULTUROWY - przyjmowane przez jednostkę sądy moralne stanowią pochodne kultury, w jakiej została ona ukształtowana, a wartości charakterystyczne dla różnych kultur różnią się od siebie, a w konsekwencji jednostki należące do takich odmiennych kultur posługują się odmiennymi zbiorami i hierarchiami wartości (postać normatywna - kategorie moralne mają sens wyłącznie na gruncie tej kultury, w jakiej zostały ukształtowane, więc należy z równym szacunkiem odnosić się do odmiennych wartościowań moralnych dokonywanych na gruncie różnych kultur) PRZECIWIEŃSTWO - UNIWERSALIZM postać opisowa (pewne sądy moralne są powszechnie ważne i uznawane przez wszystkich, niezależnie od powierzchownych wpływów i naleciałości kulturowych) lub postać normatywna (kultury mogą podlegać ocenie z punktu widzenia respektowania pewnych, uznanych za powszechnie ważne, uniwersalnych standardów moralnych)

-    RELATYWIZM SYTUACYJNY - nie ma norm moralnych obowiązujących bezwzględnie, w każdej sytuacji i bezwyjątkowo; w wielu przypadkach dochodzi do konfliktów różnych obowiązków moralnych, a każda zasada moralna może w pewnych sytuacjach zostać „przeważona” przez szczególne względy charakteryzujące daną sytuację; zawsze może zdarzyć się sytuacja, w której moralnie słuszne okaże się postąpienie wbrew ogólnie obowiązującej normie

PRZECIWIEŃSTWO - absolutyzm, rozumiany jako przekonanie o tym, że pewne normy moralne pozostają ważne i obowiązujące bezwyjątkowo, w każdej sytuacji i me mogą być „przeważone” czy uchylone z jakiegokolwiek powodu