70592

miasto uczonym w celu konstruowania przemyślanych rozwiązań prawnych, które regulowały wszystkie niemal dziedziny życia. Były to również rozwiązania z zakresu prawa karnego - szczególnie interesujące dotyczyły kwestii winy i kary.

Prawo karne miast włoskich przyjęło publicznoprawną zasadę procesu. Statuty dokonywały podziału przestępstw na lżejsze i cięższe i najcięższe. Zrównały odpowiedzialność karną kobiet i mężczyzn. Określiły przyczyny bezkarności (np. obrona konieczna, przestępstwa w afekcie, kradzież z nędzy). System kar w statutach przechodził od kar kompozycyjnych do kar na ciele i życiu, których wymiar był ściśle oznaczony bądź ustalany w sposób arbitralny przez sędziego.

W statutach włoskich po raz pierwszy na pierwszy plan wysuwa się odpowiedzialność karna za popełnioną winę (odpowiedzialność subiektywna -związana z winą człowieka). Kierunek subiektywny badał, co tkwiło w umyśle sprawcy zdarzenia. Z chwilą włączenia do statutów takich pojęć jak dolus, culpa, i casus - zaczęto pociągać do odpowiedzialności również za usiłowanie, bowiem odpowiedzialność wiązała się z zamiarem a nie tylko ze skutkiem