72032

więcej, użytkownicy często zmieniają te warunki, dostosowując technologię wypalania do aktualnych potrzeb produkcyjnych.

Tu właśnie zaznacza się rola użytkowników pieców, którzy obserwując na co dzień pracę i zachowywanie się poszczególnych elementów wyłożenia w różnych warunkach eksploatacyjnych, mogą najłatwiej wychwycić najsłabsze ich miejsca, które zużywają się najsilniej i najintensywniej. W oparciu o takie obserwacje można wprowadzić w wyłożeniu różne zmiany, zarówno materiatowe jak i konstrukcyjne, które poprawią i wyrównają trwałość eksploatacyjną całego wyłożenia. Tak też się zwykle dzieje w praktyce. Znajomość podstaw projektowania potrzebna jest też użytkownikom dla określenia potrzeb materiałowych na remonty i naprawy, które zwykle sami organizują i nadzorują.

Projektowanie obmurzy obejmuje więc bardzo szeroki wachlarz zagadnień, których dokładne omówienie wykracza poza przyjęty zakres. Tu przedstawione zostaną tylko podstawowe jego elementy.

14. 1. Dobór materiałów ogniotrwałych

Tak jak liczne i zróżnicowane są oddziaływania niszczące wyłożenia pieców, tak też liczne i różnorodne są wymagania stawiane materiałom ogniotrwałym do ich budowy. Oprócz odporności na działanie wysokich temperatur, wymaga się od nich odporności korozyjnej, odporności na zmiany i gradienty temperatury, stałości kształtu i wymiarów oraz dużej wytrzymałości mechanicznej w wysokich temperaturach, a niekiedy także jeszcze innych właściwości, jak np. dobrej przewodności cieplnej czy maksymalnej oporności elektrycznej.

Jest rzeczą oczywistą, że nie można wyprodukować materiałów ogniotrwałych uniwersalnych, spełniających wszystkie te wymagania i nadających się do dowolnych zastosowań. Co więcej, często poprawienie jednej własności tworzyw pociąga za sobą pogorszenie właściwości innej. Dla przykładu, tworzywa bardziej zwarte, a więc bardziej wytrzymałe mechanicznie i odporniejsze na oddziaływania korozyjne, mają zwykle mniejszą odporność na działanie zmian temperatur.

W technologii materiałów ogniotrwałych, poprzez dobór surowców i metod technologicznych, można jednak w pewnym zakresie zmieniać własności użytkowe tworzyw. Doprowadziło to do powstania dużego bogactwa asortymentowego materiałów ogniotrwałych, obejmującego kilkanaście typów tworzyw, dzielących się jeszcze na szereg grup i gatunków o zróżnicowanym składzie chemiczno-mtneralnym, zróżnicowanej teksturze i innych własnościach.

Omówienie właściwości tych wszystkich rodzajów i postaci materiałów ogniotrwałych wymagałoby odrębnego i bardzo obszernego opracowania. Pewnym źródłem informacji z tego zakresu może być skrypt tego samego autora, pt. Wyłożenia ogniotrwałe pieców i urządzeń cieplnych.

341