67364

wyróżnia się biosorpcję na preparowanych sorbentach z immobilizowanych glonów lub na kłaczkach osadu czynnego oraz redukcję jonów rtęci do metalicznej przy udziale bakterii odpornych na jej działanie. Rtęć należy do najbardziej niebezpiecznych dla środowiska zanieczyszczeń zawartych w gazach odlotowych ze spalania odpadów. Od 1990 roku w Niemczech obowiązuje dopuszczalna emisja 0,05 mg Hg/m3. Zanieczyszczenie gleb rtęcią może mieć charakter lokalny lub wielkoprzestrzenny, np. w wyniku stosowania zboża siewnego zaprawianego herbicydami rtęciowymi w latach 70-tych objęty został cały kraj. W pierwszym przypadku zanieczyszczeń lokalnych i usuwania rtęci z gruntów i osadów dennych rzek silnie zanieczyszczonych rtęcią wśród metod dekontaminacji i sanitacji można wyróżnić: metody termiczne, ekstrakcyjne, immobilizację, kombinowane.

Biogeochemiczny obieg rtęci zależy nie tylko od stężenia tego metalu ale i od fizykochemicznych reakcji określających formy jego występowania w środowisku. O istocie zagrożenia rtęcią decyduje duża aktywność geochemiczna i biochemiczna tego metalu. Formy występowania rtęci:

-    łatwo lotne : Hgo, (Chb^Hg

-łatwo rozpuszczalne w wodzie: Hg'², HgXj, HgX\ HgX’²4, Hg*²-kompleksy organiczne,

-    trudno rozpuszczalne: Ch3Hg., CHaHgCI, CFhHgS, Hg(CN)2.

Do wód powierzchniowych doprowadzana jest rtęć głównie w postaci elementarnej, jonowej oraz fenylortęci. Zarówno nieorganiczne związki jak i jej połączenia organiczne ulegają przemianom w środowisku. Związki organiczne mogą być łatwo rozkładane do rtęci nieorganicznej, ta z kolei może podlegać procesowi metylacji, co ma szczególne znaczenie toksykologiczne. Doświadczalnie potwierdzono metylowanie rtęci w środowisku wodnym przy udziale bakterii beztlenowych osadów dennych, a także w śluzie ryb, na skutek naturalnej metylacji, zachodzącej pod wpływem enzymów niektórych bakterii. To zachodzi w obecności metylokobalaminy jako donora grup metylowych. Sole rtęciowe ulegają metylacji również w warunkach beztlenowych, podczas gdy rtęć metaliczna ulega szybciej metylacji w obecności tlenu. Metylacja zachodzić może w glebie jak również w przewodzie pokarmowym ssaków Związki metylortęciowe kumulują się wybiórczo w organizmach zwierząt wodnych: rybach i skorupiakach, największe stężenie stwierdzono w drapieżnych rybach morskich. Tak więc w różnych ogniwach skomplikowanego łańcucha troficznego dochodzi do stopniowego zagęszczania metylortęci. Jest ona wchłaniana w 95%, podczas gdy związki