img165

108

Wyróżnia się wiele odmian dyskusji, a każda z nich ma nieco inny przebieg i pozwala na kształtowanie różnych dodatkowych umiejętności. Wiele z nich dla lepszej prezentacji sformułowanych argumentów i samego przebiegu dyskusji posługuje się wizualizacją w postaci: drzewa decyzyjnego, metaplanu, „dywanika pomysłów” czy opisywaną wcześniej mapą pojęciową. Proponowane techniki czytelnik może wykorzystać w przedstawionej postaci lub po modyfikacji wynikającej z potrzeb uczniów czy innych składników sytuacji dydaktycznej, w której uczestniczy.

W polskiej literaturze przedmiotu do najpopularniejszych odmian (technik) dyskusji dydaktycznej należą: dyskusja związana z wykładem, dyskusja okrągłego stołu,

dyskusja wielokrotna (mutacja „A” i mutacja „B”), dyskusja punktowana, dyskusja panelowa, kula śniegowa, debata,

dyskusja z wykorzystaniem sześciu kapeluszy myślowych b. de Bono, burza mózgów, technika „636”, technika grupy nominalnej, drzewo decyzyjne, analiza strategiczna SWOT, metaplan,

dywanik pomysłów, tzw. dyskusja kielecka.

:

i:;;¹ .

I

109

a) Dyskusja wielokrotna (zwana też grupową)

INajooszermej na jej icmai yiom ».    * —------1 -•>    - -

praca w małych grupach. Jeśli dyskusja w klasie odbywa się nad jednym,

polnym zagadnieniem jest to tzw. mutacja „A”.

Na ogół w zajęciach prowadzonych tą metodą wyróżnia się (wg F. Szlo-

ska) następujące czynności Faza 1: - określenie problemu, - podział na grupy,

wybór liderów grup,

wskazanie grupom źródeł informacji i określenie dla nich wspólnych zadań.

zapoznanie się grup ze szczegółami przydzielonych zadań, analiza wskazanych źródeł informacji (pod kątem potrzeb rozwiązania problemu),

dyskusja w grupach nad wyborem określonego rozwiązania, przyjęcie określonego rozwiązania i jego uzasadnienie (w drodze dyskusji).

prezentacja wyników dyskusji grupowych przez liderów,

-    wybór optymalnego rozwiązania (w drodze dyskusji plenarnej),

-    uzasadnienie wyboru optymalnego rozwiązania - podsumowanie zajęć [76],

Jeśli nauczyciel nie polecił wcześniej uczącym się, by każdy z nich przygotował na zajęcia potrzebne środki dydaktyczne (np. materiały prasowe, inne teksty), musi sam zapewnić uczniom odpowiednie źródła informacji: kserokopie specjalnie opracowanych tekstów, kserokopie artykułów prasowych, właściwą literaturę piękną czy popularnonaukową, nagrania magnetofonowe, fragm. audycji radiowych lub telewizyjnych, zapisy na dyskietkach komputerowych itd. Liczba przygotowanych materiałów musi umożliwić swobodną i skuteczną pracę grup. Mogą być one analizowane indywidualnie przez każdego członka grupy (wtedy liczba materiałów źródłowych równa się liczbie uczniów w klasie) bądź grupowo (wtedy jedna osoba czyta tekst, a pozostali uważnie słuchają). Należy pamiętać o tym, aby zadanie dla grup było podane w postaci pisemnej i nie budziło wątpliwości, jak je wykonać.

Struktura mutacji „B” dyskusji wielokrotnej jest bardzo podobna do wcześniej opisanej. Różnica wynika tutaj głównie z materiału nauczania. Podstawowe zagadnienie lekcyjne (problem) rozbijamy na podzagadnie-ma i dajemy do rozpracowania poszczególnym grupom uczniów. Z faktu, iż dyskusja dotyczy różnych treści, wynika potrzeba dostarczenia grupom "óżnych, odpowiednich do ich zadań źródeł informacji.

Przebieg lekcji może wyglądać następująco:

Faza pierwsza wygląda podobnie jak w mutacji „A”. Po podziale klasy Ą ^na £^mPy ¹ rozdaniu zadań rozpoczyna się w grupach dyskusja nad rozwiązaniem problemów. Po przyjęciu określonego rozwiązania liderzy pre-

Faza 2:

Faza 3: -