W zależności od zdolności do tworzenia pąków odnawiających na korzeniach wyróżnia się dwa typy sadzonek korzeniowych:
4 wytwarzające pąki przybyszowe przy górnej powierzchni cięcia, np. u maku wschodniego (Papaver orientale), dziewanny (Verba-scum), dziewięćsiłu bezłodygowego (Carlina acaulis L.), chabra górskiego (Centaurea montana), przegorzana (Echinops), mikołajka alpejskiego (Eryngium alpinum). Sadzonki tnie się na odcinki 4-6 cm długości. Ponieważ będą one umieszczane pionowo w podłożu, dobrze jest dla zaznaczenia biegunowości górne cięcie wykonać poziomo, a dolne skośnie. Sadzonki utyka się w skrzynkach z podłożem co 0,5-1 cm, w rzędach odległych od siebie co 3-5 cm. Nad górną powierzchnią cięcia powinna się znajdować warstwa podłoża, najlepiej piasku o grubości 1-1,5 cm.
4 wytwarzające pąki śpiące na całej długości korzeni, np. u zawilca mieszańcowego (Anemone hybrida), zawilca gajowego (A. nemo-rosaj oraz bodziszka (Geranium). Korzenie tnie się na odcinki 2-3 cm długości i układa poziomo w skrzynkach, wypełnionych częściowo podłożem. Następnie nakłada się 1-2 cm warstwę piasku.
Skrzynki z sadzonkami ustawia się w chłodnej szklarni. W ciągu 3-5 tygodni rozwijają się pąki. Gdy ukażą się pędy, młode rośliny przesadza się do małych doniczek - raczej wąskich, ale głębokich. W maju lub w czerwcu uzyskuje się rośliny gotowe do sprzedaży. Niektóre gatunki roślin, rozmnażane tym sposobem, mogą zakwitnąć jeszcze tego samego roku.
2. Oddzielanie odrośli i odrostów
Niektóre rośliny mają zdolność do tworzenia pędów bocznych z pąków u podstawy pędu głównego lub na korzeniach. Pędy wyrosłe u podstawy pędu głównego nazywa się odroślami pędowymi lub krótko odroślami, natomiast powstałe z pąków na korzeniach - odrostami korzeniowymi lub po prostu odrostami.
Zarówno odrosty, jak i odroślą służą do rozmnażania. Z punktu widzenia praktycznego traktuje się je tak samo jak sadzonki, czyli ukorzenia luzem w podłożu lub w doniczkach.
Obecnie na dużą skalę rozmnażają producenci kwiatów tym sposobem anturium (Anthurium). Do zakładania plantacji służą rośliny uzyskane z kultur in vilro. Odnawianie roślin w gospodarstwie następuje natomiast przez odejmowanie odrośli.
Optymalnym terminem oddzielania odrośli u anturium jest luty i marzec. Silnie rozrośnięte, kilkuletnie rośliny o typowych cechach odmiany i obfitym kwitnieniu wyjmuje się z podłoża. Boczne pędy, które mają często już własne korzenie oddziela się od rośliny matecznej. Silniejsze części sadzi się od razu na miejsce stałe, słabsze należy posadzić do doni-
Ryc. gs Odroślą u kaktusa
29