67417

kosztem krańcowym użycia, co oznacza, że udostępnienia ich innym dodatkowym konsumentom nie powoduje wzrostu kosztów dla tych dotychczasowych. Przykładami takich dóbr są: obrona narodowa, bezpieczeństwo, telewizja publiczna, ochrona przeciwpożarowa, a także najczęściej niewyczerpywalne elementy środowiska (np. powietrze). Czyste dobra publiczne ze względu na koszty i brak technicznych możliwości wykluczenia kogokolwiek muszą być w zasadzie finansowane przez budżet (państwa, samorządu i inne fundusze publiczne), a więc najczęściej za pośrednictwem systemu podatkowego lub innych danin publicznych: opłaty, cła, składki itp.

Dobra publiczne charakteryzują się tym, że pożytki z nich płynące są zazwyczaj wspólnie konsumowane, ale ze względu na ograniczoną zdolność produkcyjną urządzeń czy też ograniczoną przepustowość obiektów lub też skończone zasoby podlegają one zjawiskom zatłoczenia lub przepełnienia czy wyczerpania. Są zatem widoczne pewne elementy rywalizacji. Cechuje je stosunkowo niski koszt krańcowy użycia (udostępnienia) oraz duża (ale jednak możliwa) trudność wykluczenia. Dobra te finansowane są także co do zasady z publicznych środków finansowych gromadzonych lokalnie, regionalnie bądź centralnie. Do przykładów takich dóbr można zaliczyć: rzeki, puszcze, wymiar sprawiedliwości, bezpieczeństwo wewnętrzne, administrację publiczną.

Charakterystyczne cechy dóbr publicznych:

•    powszechna dostępność,

•    brak konkurencyjności między konsumentami,

•    niezależność korzystania od ich kosztów,

•    zaspokajanie potrzeb zbiorowych,

•    ograniczanie poziomu konsumpcji dóbr prywatnych,

•    najczęściej przymusowy charakter konsumpcji.