72845

Data nieaktualności nadwana jest wtedy, gdy akt prawny nie został uchylony ani nie wygasł, ale z pewnych przyczyn nie będzie on stosowany do oceny zdarzeń, które miały miejsce po tej dacie, np., gdy:

został wydany następca danego aktu prawnego w całości regulujący tą samą materię, który nie odnosi się wprost do dotychczasowego aktu - wówczas zgodnie z zasadą lex posterior derogat legi priori należy uznać, że będzie stosowany akt nowy, odpadły przesłanki stosowania danego aktu, np. akt dotyczył praw i obowiązków obywateli w czasie konkretnego stanu wojennego, a stan ten został zniesiony.

2. Metryka aktu prawnego - segment relacji 2.1. Relacje - uwagi ogólne

Najbardziej rozpowszechniony jest model, zgodnie z którym w segmencie relacji występuje 6 rodzajów relacji, jakie zachodzą pomiędzy aktami prawnymi. W każdym z tych rodzajów relacji akt prawny może występować po jednej z dwóch stron relacji jako akt czynny albo jako akt bierny, np. jako akt zmieniający albo jako akt zmieniany. W konsekwencji na metryce widnieje 12 relacji (6 x 2) i przy każdej z nich podana jest liczba aktów prawnych z tej relacji.

Relacja Zmieniony przez (czyli zestawienie aktów zmieniających) prezentowana jest ponadto w nagłówku tekstu aktu (w tzw. słupku zmian).

Relacja Wykonywany przez, w postaci listy aktów wykonawczych do danego przepisu -delegacji, dostępna jest w rozszerzonej postaci tekstu aktu.

2.2. Poszczególne relacje - założenia merytoryczne:

1)    1) ZMIANA - w tej relacji występują: z jednej strony - akty zmieniające, a z drugiej akty zmieniane, przy czym wyróżnia się następujące typy zmian:

zmiana bezpośrednia (zwykła)oznaczana skrótem„zm"; sprostowanie błędów oznaczane skrótem „sprost.";

zmiana pośrednia oznaczana skrótem „zm.wyn.z". Zmiana pośrednia zachodzi np. przy niedookreślonym (co do jednostek redakcyjnych aktu) częściowym uchyleniu aktu, utracie mocy części aktu na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego, utracie mocy przez jedną z podstaw wydania aktu, niektórych zmianach kompetencji przewidzianych w treści aktu itp.;

uzupełnienie oznaczane skrótem „uzup.". Ten typ zmiany dotyczy wyłącznie umów międzynarodowych, przypadków zawarcia umowy (protokołu itp.) dodatkowej, uzupełniającej umowę pierwotną, ale niezmieniającej bezpośrednio brzmienia tej pierwotnej umowy.

2)    2) UCHYLENIE - w tej relacji występują: z jednej strony akt uchylający, a z drugiej - akty uchylane, przy czym wyróżnia się następujące typy uchyleń:

uchylenie wyraźne (zwykłe) oznaczane skrótem „u.wyraźne"; uchylenie pośrednie oznaczane skrótem „u.pośr.", które zachodzi, gdy akt traci moc na skutek utraty mocy podstawy wydania aktu (przepisu zawierającego delegację do wydania aktu albo całego aktu stanowiącego podstawę);

uchylenie generalne oznaczane skrótem „u.gener.", które zachodzi gdy akt uchylający zawiera jedynie klauzulę generalną o utracie mocy przepisów w zakresie uregulowanym w tym akcie uchylającym.

3)    3) WYKONANIE - w tej relacji występują: z jednej strony akty wykonujące (akty wykonawcze), a z drugiej - akty stanowiące podstawę wydania aktów wykonawczych (wykonywane przez), a więc z reguły - ustawy.