5. Równowaga a nierównowaga makroekonomiczna.
Równowaga - jest wtedy, gdy na rynku jakiegoś dobra, na danym terytorium popyt na dobro jest równy podaży na to dobro.
Linia oznaczona jako D to funkcja popytu.
Popyt jest tym wyższy im niższe są ceny.
Popyt jest popytem efektywnym, czyli ten który reprezentują posiadacze środków pieniężnych przed wejściem na rynek.
Linia oznaczona jako S to funkcja podaży.
Podaż w gospodarce tynkowej jest tym większa, im wyższe są ceny, spowodowane jest to dążeniem przedsiębiorców do maksymalizacji zysków.
Zmienna niezależna (poziom cen) przebiega wzdłuż osi rzędnych, każdemu poziomowi ceny odpowiada jakiś poziom popytu i podaży na osi odciętych.
Jednej tylko cenie odpowiada równość tych dwu wielkości, czyli cenie równej OR - jest to cena równowagi przy której wielkość popytu zgłaszanego przez kupujących odpowiada wielkość podaży oferowanej przez przedsiębiorstwa.
Równowaga globalna - jest wtedy, gdy w jakimś kraju w pewnym okresie suma popytu zgłoszonego w tym okresie na wszystkie dobra równa jest sumie podaży dóbr w tym czasie zaoferowanych.
Należy wspomnieć iż w równowadze globalnej zawarte są nierównowagi cząstkowe, czyli: ex antc - równowaga przed rozpoczeńciem procesu gospodarczego, ev post - równowaga po zakończeniu procesu gospodarczego.
Gdy istnieją równowagi cząstkowe na rynku wszystkich towarów na każdym terytorium kraju i w każdym momencie badanego okresu mamy do czynienia z równowagą idealną.
Równowaga globalna = równowadze idealnej, są to twory teoretyczne.
W rzeczywistości mamy do czynienia z nierównowagą globalną, której towarzyszą nierównowagi cząstkowe.
Nie równowaga - jest w tedy, gdy na tynku jakiegoś dobra na danym terytorium popyt lub podaż na dobro jest różny od podaży lub popytu na to dobro.
Rozróżniamy:
Nierównowagę podażową - jest ona charakterystyczna dla gospodarki rynkowej, występuje wtedy nadwyżka dóbr bądź nadwyżka mocy produkcyjnej.
Jest to nadwyżka równa BC oferowana przy poziomie cen równym ON.
Jest to ilość o którą wielkość podaży przewyższa wielkość popytu przy danym poziomie cen.
Nierównowaga popytowa - jest ona charakterystyczna dla gospodarki centralnie zarządzanej, gdzie popyt i podaż nie reagują na cenę.