73387

>    bariery organizacyjne - sprawy wewnętrzne (struktura i organizacja pracy) mogą sprzyjać zmianom w mniejszym lub większym stopnia Istotne jest np. nastawienie pracowników i kadry kierowniczej, sprawność systemu pozyskiwania i przetwarzania informacji.

>    bariery społeczne i psychologiczne - w każdej organizacji wobec zmian rodzą się opory ludzi (uczestników organizacji).

Bariery tkwiące w pracownikach:

poziom pierwszy - wewnętrzny (emocjonalny) stosunek człowieka do zmian, tzn. zdecydowana niechęć, pełna akceptacja lub obojętność;

poziom drugi - jego konkretne zachowania, np. czynne przeciwstawianie się zmianom, czynne wsparcie zmian lub bierność.

Źródła oporu wśród uczestników działania zorganizowanego:

•    osobowościowe źródła oporów - lęk przed nieznanym, niska samoocena, brak wiaty pracowników we własne możliwości i kwalifikacje, konieczność dodatkowego wysiłku do przystosowania się do zmian.

•    źródła, które tkwią w samej istocie zmiany - zagrożenie utrata pracy, obniżenie wynagrodzenia, zmiana przełożonych i partnerów, obawa przed obniżeniem prestiżu związanego z zajmowanym stanowiskiem, potencjalna możliwość wzrostu zakresu zadań i odpowiedzialności, możliwa zmiana skali trudności lub atrakcyjności pracy.

•    źródła grupowe wynikają z nastawienia bezpośredniego otoczenia człowieka -nacisk grupy współpracującej.

•    przyczyny organizacyjne - sposoby przeprowadzenia zmian rodzący niechęć i opór.

Działania zmniejszające opór ludzi - budowanie odpowiedniej świadomości wśród uczestników organizacji, budowanie pozytywnego nastawienia do kwestii zmian w organizacji.

W teorii organizacji i kierowania zakłada się, że przygotowanie ludzi do zmian powinno być stałym zadaniem kierownika.

Środki zmniejszania i pokonywania oporów:

współuczestnictwo w zmianach - współuczestnictwo pomaga lepiej zrozumieć zmianę, ale musi to być współuczestnictwo rzeczywiste, nie pozorowane;

podnoszenie poziomu wykształcenia pracowników - kształcenie powinno zachęcać do podnoszenia kwalifikacji, ale nie specjalistycznych;

komunikowanie się i wymiana informacji - dobre poinformowanie i wyjaśnienie potrzeby zmian likwiduje stan niepewności, umożliwia też przedstawienie propozycji zatrudnionych;

ułatwianie i wsparcie - opieka roztaczana przez organizację nad jej uczestnikami, udzielanie wszechstronnej pomocy uczestnikom organizacji (np. udzielenie dodatkowego urlopu, pomoc psychologiczna);

negocjacje - dają podwładnym poczucie podmiotowości, umożliwiają tworzenie nowej kultury organizacyjnej;

kooptacja jest to metoda polegająca na powierzeniu wybranej osobie określonej roli w przygotowaniu i wdrażaniu zmian w zamian za poparcie;

44