Podział przepisów prawnych ze względu na sposób związania adresata - wyróżniamy ni tzw. przepisy bezwzględnie obowiązujące (Jus cogens") i przepisy W7ględnie wiążące (Jus chspositmim'):
Jus cogens" obowiązują bez względu na wolę stron. Adresaci muczą się zachować zgodnie z nimi. Brak zastosowania się do nich oznacza nieważność czynności.
- Jus disposidrum" obowiązują wówczas, kiedy strony nie ujawniły
swej woli albo ujawniły ją w sposób niedostateczny.
Norma prawna:
Najczęściej przyjmuje się. że norma prawna jest to reguła postępowania odkodowana (wyinterpretowana) z przepisów prawnych. W teorii prawa przepisy prawne formułowane są w języku prawnym, natomiast wyinterpretowane z przepisów normy formułowane są w języku prawniczym
Koncepcje związane z budową normy prawnej:
koncepcja trójełnnenlowa zgodnie z którą norma składa się z:
hipotezy, która określa adresata i okoliczności, czyli zakres zastosowaiua. dyspozycji, która określa rodzaj zachowania.
sankcji, która określa konsekwentne reakcje paiistwa na zachowaiua niezgodne z dyspozycją
koncepcja norm sprzężonych, zwana koncepcją dwuczłonową Zgodnie z tą koncepcją norma składa się z dwóch elementów: normy sankcjonow anej. która składa się z hipotezy i dyspozycji, a z tą normą związana jest druga norma nazywana normą sankcjonująca, która także składa się z hipotezy i dyspozycji.
Adresatami normy sankcjonowanej są adresaci pierwszoplanowi tzw. pierwotne podmioty prawa - osoby fizyczne i osoby prawne
Adresatami normy sankcjonującej są adresaci wtórni, którymi są zawsze organy państwa Relacje pomiędzy przepisem prawnym a normą prawną:
z jednego przepisu wynika jedna norma prawna
P—*N
z kilku przepisów wynika jedna norma prawna (przypadek najczęstszy);
P — P—»N
z przepisu nie wynika norm prawna • są to tzw. przepisy puste, które nie zawierają tzw treści
normatywnej;
P—□
skody fikowane;
□ —* N
norma prawna nie wynika z przepisu, np. prawo zwyczajowe, które nie jest spisane i
z grupy przepisów odkodowujemy kilka norm prawnych.
2