57497

Podziały przepisów prawnych:

1.    Normy ogólne i indyw idualne (ze względu na sposób określenia adresata)

❖    Normy generalne - adr esat jest określony przez wskazanie jego cech (każdy człowiek, funkcjonariusz publiczny, żołnierz, instytucja państwowa, prezydent Rzeczypospolitej)

❖    Normy indywidualne - adresat jest oznaczony nazwą indywidualną, zwykle imieniem własnym np. Lech Wałęsa, przedsiębiorstwo Telex.

Ze względu na sposób określenia czynu:

❖    Normy abstrakcyjne - odnoszą się do zachowań powtarzalnych np. każda osoba wezwana w charakterze świadka...

❖    Normy konkretne - odnoszą się do zachowań jednorazowych np. wzywa się Jana Kowalskiego w charakterze świadka...

Normy, które są jednocześnie generalne i abstrakcyjne to normy ogólne.

Akty nonnatywne, w których zawarte są normy ogólne noszą nazwę aktów tworzenia prawa (konstytucja, ustawy, rozporządzenia).

Normy indywidualno - konkretne to akty stosowania prawa np. wyroki sądowe, decyzje administracyjne.

2.    Przepisy nakazujące, zakazujące i dozwalające

3.    Przepisy odsyłające i blankietowe:

❖    Odsyłające:

S Systemowe - odsyłają do innych przepisów' prawnych S Pozasystemowe - odsyłają do reguł czy zasad pozaprawnych (odsyłają do zasad współżycia społecznego)

•> Blankietowe - odsyłają do aktów normatywnych, które dopiero mają zostać wydane.

4.    Przepisy dyspozytywne i imperatywne:

♦> Dyspozytywne (lus dispositirum) - przepisy względnie obowiązujące - stosuje się je tylko wtedy, gdy strony nie uregulowały swych stosunków w odmienny sposób niż to przewiduje dany przepis, strony mogą odstąpić od tych przepisów przyjmując imte postanowienia czy reguły'. Określają zakr es swobody czy wolności w regulowaniu swych stosunków.

❖    Imperatywne (lus cogens) - przepisy bezwzględnie obowiązujące - działanie nie może być atu wyłączone ani ograniczone lub zmienione wolą stron, muszą zawsze być respektowane przez strony

5.    Przepisy kompetencyjne — upoważniają organy państwowe do stanowienia określonych nonn, wydawania określonych decyzji lub dokonywania oznaczonych czynności.

6.    Normy programow e (finalne, celów ościow e) — nie wskazują one, jak powinien zachować się adresat normy, ale pokazują jaki cel powinien osiągnąć pozostawiając kwestię wyboru środków' realizacji tego celu do jego dyspozycji.

7.    Zasady prawa i zwykle normy prawne:

•> Zasady prawa:

S Zady uniwersalne (całego systemu prawa) - np. zasady konstytucyjne (z. państwa prawnego, podziału władzy, nie zawisłości sądów, równości wobec prawa)

S Zasady części systemu prawa - odnoszą się do jednej lub kilku gałęzi prawa np zasada domniemania niewinności oskarżonego (In dubio pro reo - wątpliwości dowodowe należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego), z. swobodnej oceny dowodów, z autonomii woli stron i wolności umów.