74577

JAJA- WIADOMOŚCI WSTĘPNE

Produkcja jajczarska jest jednym z kierunków produkcyjnych branży drobiarskiej, obok kierunku mięsnego. Dzieli się ona na produkcję jaj w celach reprodukcyjnych oraz na produkcję jaj konsumpcyjnych. Przedmiotem obrotu handlowego jajami konsumpcyjnymi w Polsce są jaja kurze.

Podstawowymi podmiotami działającymi na rynku jajczarskim są fermy i zakłady wylęgowe szczebla reprodukcyjnego, fermy i zakłady wylęgowe piskląt towarowych, fermy produkcji jaj konsumpcyjnych, przetwórnie jaj i podmioty obroni towarowego krajowego i zagranicznego.

W 2002 r., w Polsce chowem kur niosek zajmowało się prawie 1 min gospodarstw rolnych. 95% tych gospodarstw utrzymywało niewielkie stada- do 100 sztuk. Malej udział produkcji przydomowej w ogólnej produkcji jaj. Już niemal V* całej podaży jaj stanowi produkcja fermowa.

Według danych Głównego Inspektoratu Weterynarii produkcje jaj spożywczych prowadzi obecnie w Polsce 780 ferm przemysłowych. Przeciętnie na jedną fermę przypadają ok. trzy kurniki o różnej skali produkcji. Ich łączne zdolności wynoszą nieco ponad 9 mld szmk jaj rocznie.

Najwięcej ferm jajczarskich jest w regionach:

-mazowieckim (ok. 20%)

-wielkopolskim (17%)

-górnośląskim i opolskim (13%)

•małopolskim (8%)

•warmińsko-mazurskim (5%)

Łącznie w wymienionych regionach działa ok. 60% ferm produkujących jaja konsumpcyjne.

Największym jajem jest jajo strusia afrykańskiego (1600 g). a najmniejszym jajo kolibra (0,25 g).

Jajo zawiera wszystkie niezbędne dla rozwijającego się zarodka składniki pokarmowe, a także w żywieniu ludzi jaja stanowią wysoko wartościowy pokarm.

W Polsce używa się do spożycia jaja świeże lub składowane w chłodni, ponadto przerabia się je na proszek łub mrożoną masę. W niektórych krajach spożywane są jaja poddane specjalrue fermentacji np. w Chinach jaja umieszcza się w soli. glinie i wapnie.

Jaja innych gatunków drobiu też nadawałyby się do spożycia, ponieważ skład ich jest podobny, jednak nieśność innych gatunków jest stosunkowo niska. Dlatego z reguły przeznacza się je do wylęgu, a poza tym jaja kacze mogą być nosicielami zarazków paratyfusów. dlatego do spożycia nadają się tylko gotowane lub jako dodatek do ciast.

Masa jaja średnio wynosi 55 g i waha się od 40-80 g.

Zależy oua od:

•rasy

•wieku

•okresu nieśności •cech indywidiialnydi

Jaja mniejsze, poniżej 30 g. uważane są za nienormalne i zwykle sąpozbawione żółtka. Natomiast zbyt duże jaja (powyżej 80 g) uważane są za wadliwe, poiueważ ulegają zgnieceniu w transporcie.

Jajo ma kształt elipsy Prawidłowość kształtu ustala się na podstawie pomiarów długości i szerokości. Jest to indeks (wskaźnik) normalnego kształtu- wynosi on 73-74%. uzyskany jest z podzielenia szerokości przez długość x 100.

W czasie oceny jakości jaj wysortowuje się także tzw. stłuczki (pęknięte skorupy), wylewki oraz jaja bezwartościowe (odpady). Nie dopuszcza się możliwości wprowadzenia do bezpośredniej konsumpcji jaj różnych gatunków drobiu i mieszania tych jaj z jajami kurzymi.