Samorząd zawodowy jest silnie ugruntowany, znajduje się w Konstytucji. Z 1921 wprowadzono postanowienie: powołanie samorządu gospodarczego, miał być powoływany dla poszczególnych dziedzin gospodarki (izba rolnicza, handlowa, rzemieślnicze, pracy najemnej, przemysłowejbyły połączone w naczelną izbę gospodarczą RP )
Z 1935 samorząd gospodarczy obejmuje izby rolnicze, przemysłowo-handlowe, rzemieślnicze, pracy, wolnych zawodów oraz innych zrzeszeń publicznoprawnych.
1997 -> tworzone są samorządy zawodowe, skupiające osoby wykonujące zawody zaufania publicznego. W wykonywaniu zawodów można wprowadzić ograniczenia. Mogą być tworzone inne rodzaje samorządów, które będę zrzeszały osoby nie wykonujące już zawodu zaufania publicznego. W przypadku tych samorządów nie ma już koniczności wprowadzania ograniczeń wykonywania zawodu prowadzenia danej działalności.
Orzecznictwo:
TK: wyróżnia 2 grupy samorządów zawodowych:
• Samorządy zawodowe tak zwanych wolnych zawodów np. adwokatów, radców prawnych, lekarzy, pielęgniarek i położnych oraz samorząd architektów
• Inne rodzaje samorządów zawodowych np. rzemieślniczy
W oparciu o materiał normatywny oraz o orzecznictwo proponuje się dokonać klasyfikacji (prof. Leoński):
• Samorządy zawodów prawniczych i pokrewnych (adwokaci, radcowski, notarialny, sędziowski, komornicy i kuratorzy sądowi)
• Samorządy zawodów medycznych i pokrewnych (lekarze, pielęgniarki, dentystów, weterynarzy, farmaceuci, położne i diagnostów laboratyjnych, psychologów)
• Samorządy zawodów technicznych ( architekci, inżynierzy, budownicy, urbaniści)
• Samorządy zawodów ekonomicznych i pokrewnych ( biegłych rewidentów, doradców podatkowych, rzecznicy patentowi, brokerów ubezpieczeniowych)
Funkcje:
• Reprezentacyjna reprezentuje osoby w nim skupione na zewnątrz, w stosunku do obywateli oraz organów państwa
• Dbałość o należyte wykonywanie zawodów -> w zakresie interesu publicznego oraz dla jego ochrony, samorząd sprawuje piecze nad wykonywaniem tego zawodu nad