Typy budowy centrów aktywnych
Warunkiem biokatalizy jest powstawanie kompleksu enzym-substrat. Substrat wiąże się w swoistym regionie enzymu, nazywanym miejscem aktywnym lub centrum aktywnym. Wiązanie enzymu przez substrat zachodzi w sposób selektywny. Miejsce aktywne Jest układem przestrzennym.
Modele centrum aktywnego
• wg Fischera - „klucz i zamek" - teoria, która zakłada, że substrat pasuje do centrum aktywnego enzymu jak klucz do zamka. Kształt miejsca aktywnego jest komplementarny do kształtu substratu.
• wg Koshlanda - „ręka i rękawiczka" - obecnie dominuje pogląd, że miejsce aktywne enzymu wytwarza się w chwili kontaktu enzymu z substratem. przyjmuje indukcyjne, wzajemne dopasowanie się substratu i enzymu. Komplementarny względem substratu kształt miejsca aktywnego pojawia się dopiero po związaniu substratu. Jest to proces indukowanego dopasowania.
Ryc 3.4. Powstawanie kompleksu
enzym: substrat według modelu Fischera (A) i modelu Koshlanda (B).
jąikiem sytuacji, w których bierze ona udział w reakcji. Wspomniane szczeliny i zagłębienia zwykle zawierają grupy polarne. Lokalizacja tych grup we wnętrzu cząsteczki białka enzymatycznego jest biologicznie ważnym wyjątkiem od reguły, według której grupy polarne są eksponowane na zewnątrz cząsteczki białkowej, w kierunku środowiska wodnego. Ta odmienność struktury białka enzymatycznego sprawia, iż reszty aminokwasów polarnych - skierowane do wnętrza cząsteczki-w hydrofobowym mikrośrodo-wisku nabierają specjalnych właściwości, niezbędnych dc pełnienia funkcji katalitycznej.