Powstawanie mleka -Czynność gruczołów mlekowych regulowana jest nerwowo i hormonalnie.
-Gruczoły mlekowe są bogato ukrwione (tętnice sromowe zaopatrują gruczoł w krew i inne składniki do produkcji mleka; żyły sromowe, żyły brzuszne tzw. mleczne i kroczowe)
-w czasie laktacji przez gruczoły mlekowe przechodzi 3,7% objętość całej krwi (w czasie laktacji większa jest też objętość krwi)
-przenikanie składników krwi do kom mlekotwórczych odbywa się na zasadzie dyfuzji i transportu aktywnego
-źródłem krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych są związki powstające podczas fermentacji w przedżołądkach
-gruczoł mlekowy ma dużą zdolność wykorzystywania substancji lipidowych krwi (np. octan, betahydroksymaślan, chylomikrony)
-kom mleko twórcze mają zdolność syntezy acetyio GoA prekursor do syntezy kw tłuszczowych
-kom mlekotwórcze pęcherzyków wykorzystują substancje pobierane z krwi i syntetyzują składniki mleka w swojej cytoplazmie
-tłuszcz syntetyzowany jest w retikulum endoplazma tycznym (kropelki tłuszczu związane z błonami retikulum - przesuwane do szczytowej części komórki, zwiększają swoją objętość -osiągają szczyt komórki - nacisk na błonę komórkową - rozluźnienie mikrokosmków -wybrzuszenie w kierunku światła pęcherzyka - otoczenie kropelki tłuszczu cytoplazmą -przewężenie, zamknięcie kropelki - wydzielenie drobnych kuleczek pokrytych błoną lipoproteinową warunkującą smak, zapach, kolor mleka)
Biosynteza białek mleka:
-nie wszystkie aminokwasy wykorzystywane są do syntezy białek mleka (niektóre np. arginina, Val, Ile, Leu metabolizowane są w gruczole mlekowym np. do syntezy aminokwasów endogennych lub w celach energetycznych)
-zachodzi na rybosomach(później wydalany do światła retikulum endoplazmatyczego a stamtąd do aparatu Golgiego)
-wykorzystywane są też składniki mineralne(jony wapniowe, magnezowe, fosforanowe, cytrynianowe)
-kazeiny mleka należą do fosfo- i glikoprotein (w procesie potranslacyjnym dobudowywane są reszty fosforanowe i cukrowe)
-stopień fosforylacji kazeiny ma wpływ na właściwości mleka
-kazeina kappa stabilizuje pozostałe formy kazeiny wobec jonów wapnia
Laktoza
-tworzy się wew. aparatu Golgiego
-synteza musi być poprzedzona syntezą alfa laktoalbuminy
-prekursorem jest glukoza (jej ilość regulowana tempem zużytkowania przez komórki i jej ilość we krwi)
-insulina jest odpowiedzialna za utrzymanie równowagi tych procesów -obniżenie poziomu laktozy - obniża się transport wody i powstaje mała ilość skoncentrowanego mleka
-zwiększone wydzielanie prolaktyny - stymuluje syntezę alfa laktoalbuminy - następnie syntetazy laktozowej - zwiększenie poziomu laktozy(tym samym regulowanie ciśnienia osmotycznego w gruczole mlekowym)
-uwalnianie przez egzocytozę (tak jak białka mleka; wapń, fosforany i cytryniany z kom. mleko twórczych do pęcherzyków)