L Ważniejsze akty prawne w zakresie ochrony praw człowieka - ujęcie historyczne:
Inicjatywy państwowe:
• Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej z 4 lipca 1776 r.;
• Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela we Francji z 26 sierpnia 1789 r.
Inicjatywy międzynarodowe:
• kongres wiedeński 1815 r. - zakaz niewolnictwa;
• kongres berliński 1878 r. - uchwalenie praw mniejszości narodowych;
• konwencje haskie 1899 i 1907 r. - zasady prowadzenia wojny;
• powstanie Ligi Narodów 1919 r. - ochrona praw mniejszości; początek umiędzynarodowienia kwestii praw człowieka
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka -14 grudnia 1948 r.
• prawo do życia, wolności, bezpieczeństwa;
• zakaz niewolnictwa i tortur;
• równość wobec prawa;
• prawo do sprawiedliwego, niezależnego i bezstronnego sądu;
• prawo do życia prywatnego, do swobodnego poruszania się, prawo do posiadania obywatelstwa, do zakładania rodziny, do posiadania własności;
• prawo do wolności sumienia, myśli i wyznania, do otrzymywania i rozpowszechniania informacji i poglądów;
• prawo do zgromadzenia i stowarzyszania się;
• prawo do uczestnictwa w życiu publicznym; do powszechnych, równych i tajnych wyborów;
• prawo do pracy, ubezpieczeń społecznych, do wynagrodzenia, do związków zawodowych, do wypoczynku, ochrony zdrowia, nauki, uczestnictwa w życiu kulturalnym.
2. Podział państw ze względu na kryterium przestrzegania praw człowieka:
• państwa prawa
• ograniczone państwa prawa
• państwa, gdzie przebywają więźniowie polityczni i zdarzają się represje i mordy polityczne
• państwa w których większość społeczeństwa narażona jest na więzienia o charakterze politycznym, represje i mordy polityczne
• państwa stosujące terror wobec obywateli
3. Główne funkcje organizacji pozarządowych, których celem jest ochrona praw człowieka:
• bieżący monitoring rażącego łamania praw człowieka w krajach
• ocena przestrzegania standardów zgodnie ze zobowiązaniami międzynarodowymi
• czuwanie nad przestrzeganiem norm prawnych w państwach
• opieka nad skazanymi i prześladowanymi oraz ich rodzinom.