77524

Prof. Eugeniusz Kwiatkowski Makroekonomia

Wykład X - Banki komercyjne w gospodarce

Przykład: Do banku A wpłacono określony depozyt początkowy pierwotny Jednocześnie Bank Centralny ustalił stopę rezerw obowiązkowych na poziomie 20%. Oznacza to, że wartość depozytu musi być pomniejszona o 20% zanim zostanie przeznaczona na kreację pieniądza._

Bank	Depozyty	Rezerwy obowiązkowe	Kredyty	Zr,>=0,2 mk=1/Zr„ ntk-5
A	5000	1000	4000
B	4000	800	3200
C	3200	640	2560
	SD=Di*nu	Ezro=zro*mk	Ek=kr*nik
System bankowy	2500	5000	2000

Do banku A wpłacono 5000 zł, bank ten musi odprowadzić do Banku centralnego 1000 zł. Maksymalnie możliwy kredyt udzielony przez ten bank wynosi 4000 zl. Kredyt z banku A staje się depozytem w banku B Z tytułu zobowiązali pieniężnych kredytobiorca 4000 zl przeznacza na uregulowanie zobowiązań dla podmiotu mającego rachunek w banku B Od depozyhi 4000 zl bank B wpłaca 20% - 800 zl do Banku Centralnego i maksymalny kredyt wynosi 32000 i tak dalej...

W sytuacji dla całego systemu bankowego ekonomia posługuje się mnożnikiem kredytowym, któiy jest odwrotnością stopy rezerw obowiązkowych. Mnożnik ten określa ile razy powiększy się wartość depozytu początkowego w kreacji kredytu. Mnożnik określi także wartość łącznych rezerw obowiązkowych i wykreowanych kredytów

W procesie kreacji łączna wartość depozytów bankowych jest pięciokrotnie wyższa od depozytu pierwotnego.

nn,=l/z_ro

Każdy bank komercyjny może udzielać więcej kredytów niż wynosi wartość jego depozytu.

Bank Centralny

Bank centralny stoi na czele systemu bankowego i pełni następujące funkcje:

•    Jest jedynym emitentem pieniądza gotówkowego

•    Pełni fiutkcję banku banków' (jest bankiem dla innych banków). Bank Centralny w ramach tej funkcji akceptuje na swoim rachunku depozyty banków komercyjnych i przechowuje rezerwy tych banków. Dokonuje rozliczeń międzybankowych, przelewając depozyty z rachunku jednego banku na rachunek drugiego. Bank Centralny jest pożyczkodawcą ostatniej instancji, wspiera banki komercyjne w trudnym położeniu udzielając im różnego rodzaju kredytów.

•    Pełni funkcję banku państwa Prowradzi rachunek pieniężny rządu, za pośrednictwem którego rozlicza się z innymi podmiotami w kraju i za granicą, reguluje dług publiczny Gromadząc dochody budżetowo i realizując wydatki budżetowe pełni funkcję banku państwa.

•    Funkcja stabilizacyjna w gospodarce na rynku finansowym. Kontroluje w ramach tej funkcji wielkość podaży pieniądza w gospodarce. Ma to na celu utrzymanie stabilnego poziomu cen w gospodarce, poprzez wykorzystanie instrumentów państwowych.

Bank Centralny odpowiada tylko za kształtowania podaży pieniądza, nie kształtuje popytu na

2