Prof. Eugeniusz Kwiatkowski Makroekonomia
Wykład XI - Działanie polityki pieniężnej
Podaż pieniężna oparta na \vykorzystaniu instrumentów może być:
a) restrykcyjna - takie zmiany instrumentów, że w rezultacie podaż pieniądza w gospodarce zmniejsza się. Zakłada ona podnoszenie zro, stopa procentowa Banku Centralnego, spizedaż papierów wartościowych, zmniejszenie rozmiarów emisji pieniądza, działanie w kierunku wzrostu kursu waluty krajowej.
b) ekspansywna - takie zmiany instrumentów, iż w rezultacie podaż preniądza w gospodarce rośnie. Obniżanie z™, stopy procentowej Banku centralnego, wykup z rynku papierów wartościowych zwiększanie rozmiarów emisji pieniądza, obniżka kursu waluty krajowej
*Polityka stopy rezerw obowiązkowych polega na podnoszeniu, zmniejszaniu lub utrzymywaniu na tym samym poziomic.
Podnoszenie zro powoduje zmniejszanie możliwości udzielania kredytów i pożyczek przez banki komercyjne. Podaż piemądza spada => popyt na towary spada =>oslabienie produkcji lub osłabienie dynamiki wzrostu cen. Skuteczność instnunentu można mierzyć na podstawie gwarancji, że podnoszenie zro => osłabienie produkcji lub dynamiki wzrostu cen.
Im większy stopień finansowania transakcji przez podmioty ze środków własnych (a nie cudzych - pochodzących z kredytu) tym rnmejsza skuteczność polityki stopy rezerw.
"■Polityka stóp prac Banku Centralnego:
Bank Centralny obniża swoje własne stopy procentowe, np. redyskontową, lombardową, kredytu refiniowanego
Banki komercyjne poprawiają swoje ekonomiczne warunki działania, gdyż za pożyczki zaciągane w Banku Centralnym plącą niższe odsetki, dlatego też banki komercyjne są zainteresowane obniżkom stopy procentowej.
Obniżki stopy procentowej banki komercyjne zachęcają podmioty do zaciągania kredytów i pożyczek w bankach komercyjnych
Rośnie popyt na towary, w rezultacie tego, iż część zakupów, towarów podmioty finansują z pożyczek i kredytów zaciąganych w większych rozmiarach niż wcześniej.
Wzrost popytu na towary podnosi rozmiary produkcji i zatrudnienia bądź też stymuluje wzrost cen.
Meclianizm nie musi być skuteczny, bo np. mimo że Bank centralny obniża stopy procentowe to banki komercyjne me muszą obniżać swoich stóp procentowych lub podmioty gospodar cze nie muszą zwiększać zaciąganych kredytów.
♦Operacje otwartego rynku - zakupy lub sprzedaż papierów wartościowych np. obligacji.
Wzrost sprzedaży papierów wartościowych - podmioty gospodarcze kupując papiery pozbywają się na jakiś czas pieniędzy, zatem popyt na towary spadnie, co może ograniczać produkcję lub osłabiać wzrost cen.
♦Emisja pieniądza
Bank Centralny dostosowuje rozmiary emisji pieniądza do dynamiki produkcji w gospodarce oraz rozmiarów transakcji w gospodarce.
Zwiększenie emisji różnymi kanałami dociera do podmiotów gospodarczych => wzrost popytu na towary => wzrost produkcji lub cen
Ograniczenie emisji => spadek popytu => spadek produkcji lub cen
2