Prof. Eugeniusz Kwiatkowski
Makroekonomia
Wykład IX - Polityka pieniężna
Popyt na pieniądz - wielkość zapotrzebowania na ilość pieniądza zgłoszona przez podmioty gospodarcze.
Według teorii neoklasyeznej: zależny jest od poziomu cen w gospodarce i im wyższy poziom cen tym większy popyt na pieniądz W wyniku wzrostu cen wzrasta wartość zawieranych transakcji, stąd potrzeba więcej jednostek pieniężnych, aby te transakcje realizować, rośnie popyt na pieniądz w wyrażeniu nominalnym. U neoklasyków pieniądz jest traktowany jako popyt tr ansakcyjny W ramach tego nurtu wyróżnia się teoria ilościowa Fishera (zasób pieniądza w ujęciu nominalnym, który znajduje się w obiegu wpływa na przeciętny poziom cen w gospodarce, nie ma w pływ u na wielkości r ealne, np na wielkość produkcji i inwestycji, tylko na ceny, teoria ta zakłada neutralność pieniądza)
M*Vm=P*Q
M - ilość pieniądza w obiegu
Vm - szybkość obiegu pieniądza, która określa ile razy jednostka pieniężna została użyta przy zawieranych transakcjach, w krótkim okresie jest stała)
P - ogólny poziom cen towarów i usług
Q - ilość transakcji zawartych w danych czasie, w kr ótkim okresie stała
Przy tych założeniach P jest proporcjonalny do nominalnego zasobu pieniądza w obiegu
Według teorii Keynesa: występują trzy motywy ukształtowania popytu na pieniądz (trzy preferencje płynności):
1. Transakcyjny
(kształtuje popyt na pieniądz, wskazuje na utrzymywanie płynnego pieniądza w celu realizacji wszystkich synchronizacji między terminem uzyskania pieniądza, a realizacją zaplanowanych wydatków)
2. Przezomościowy
(wynika z potrzeby utrzymywania płynnego pieniądza na wszelkie nieprzewidziane wcześniej wydatki - zdarzenia losowe, choroby, itp.. ale także czekanie na okazję do taniego zakupu)
3. Spekulacyjny
(określa popyt spekulacyjny na pieniądze i oznacza utrzymywanie płynnego pieniądza w celu jego korzystnych lokat do utrzymania określonego dochodu w przyszłości.
Motywy te określają popyt na najbardziej plyrme aktywa finansowe (gotówka, czeki, karty), depozyty krótkoterminowe, z którymi realizujemy wydatki
Stopień płynności określony jest ptzez czas i koszt zamiany danego aktywu finansowego na formę płynną
Lokaty długoterminowe, pieniądze ulokowane w funduszach inwestycyjnych, lokatach są mało płynne, gdyż, kiedy je spieniężymy - tracimy odsetki.
Popyt transakcyjny i przezomościowy związany jest z realizacją funkcji pieniądza jako środka cyrkulacja i płatniczego
Motyw spekulacyjny, związany jest z funkcją pieniądza jako środka tezauryzacji.
Popyt na pieniądz w tych trzech motywach określony jest ptzez różne czynniki. Popyt transakcyjny i przezomościowy zależy od ogólnego poziomu cen towarów i wytworzonego dochodu realnego.
Au - popyt transakcyjny (zawarty w nim jest również popyt przezomościowy)
2