77699

Rynek pracy - rodzaj rynku ekonomicznego, na którym z jednej strony znajdują się poszukujący pracy i ich oferty, a z drugiej strony przedsiębior cy tworzący miejsca pracy i poszukujący' siły roboczej.

Rynek pracy tworzony jest przez następujące podstawowe elementy:

•    zasoby kapitahi ludzkiego i jego wykorzystanie

•    podział pracowników wg pracujących w poszczególnych sektorach gospodarki narodowej

•    wielkość i struktura bezrobocia

Rynek pracy pełni dwie zasadnicze role w gospodarce: dla ludzi występujących z podażą pracy stwarza on możliwość otrzymania dochodów, a dla firm zgłaszających popyt na pracę jest on źródłem tego podstawowego czynnika wytwórczego. Płace otrzymywane ze sprzedaży pracy stanowią źródło utrzymania dla ogromnej większości ludzi Inne dochody, jak na przykład renty dla właścicieli ziemi czy odsetki dla właścicieli kapitahi. odgrywają znacznie mniejszą rolę. Nie ma jednego rynku pracy, lecz jest ich tyle. ile zawodów czy rodzajów wykonywanych prac.

Rodzaje rynków pracy:

według "statusu prawnego" :

•    rynek oficjalny - gdy osoba pracuje zgodnie z prawem, a z jej płacy pobiera się składki ZUS. składki zdrowotne, itp.

•    szara strefa (tzw. "praca na czarno" - uzyskiwanie dochodów bez odpracowania żadnych składek - jest to korzystne dla pracodawcy, z kolei dla pracobiorcy jest niekorzystne ponieważ: nie ma prawa do roszczeń od nieuczciwego pracodawcy, sam płaci za koszty leczenia jeśli ulegnie wypadkowi, nie odprowadza składek emerytalnych).

według zasięgu rynku pracy:

•    rynek lokalny - praca w niewielkiej odległości od miejsca zamieszkania (do 60km)

•    rynek regionalny - dotyczy całego regionu (województwa)

•    rynek krajowy - dotyczy całego kraju

•    rynek zagraniczny - praca poza granicami ojczystego kraju

Rynek pracy jest miejscem konfrontacji podaży i popytu na pracę. Podaż pracy spowodowana jest popytem na dobra i usługi konsumpcyjne. Jest to liczba osób. które chcą w danym okresie pracować za określoną stawkę płacy. Popyt na pracę zgłaszają firmy produkujące na rynek dobra i usługi. Jest to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane przez pracodawców. Przedmiotem transakcji jest praca, za którą pracownik otrzymuje określoną płacę.

Równowaga na rynku pracy:

Punkt przecięcia rynkowej krzywej podaży i rynkowej krzywej popytu wyznacza stawkę płac w równowadze i wielkość zatrudnienia w równowadze. Nachylenie krzywej popytu zależy od przychodu krańcow'ego z pracy. Rząd może wpływać na funkcjonowanie rynku pracy oddziałując zarówno na stronę podaży, jak i na stronę popytu. Jeśli rząd podnosi podatki dochodowe, to ogranicza dochody pracowników. Prowadzi to do ograniczenia konsumpcji i zmniejszana kosztu alternatywnego czasu wolnego, a to z kolei sprawia, że gospodarstwa domowe ograniczają podaż pracy.

Rząd może również wprowadzać płace minimalne w zawodach o niskich płacach. Wyznaczając minimalny poziom płac na danym tynku tym samym rozregulowuje rynek, gdyż pojawiają się wygrani i przegrani. Wygranymi są ci. którzy pozostają zatrudnieni i wrócą do domu z wyższą paisją Przegranymi są natomiast ci. którzy stracą pracę Konsekwencją takiej interwencji rządu jest bezrobocie.