77714

nadużywających napoje „procentowe” dochodzi do istotnego uszkodzenia wątroby. Dziesięciu gramom alkoholu etylowego odpowiada

30 ml 40% whisky, 100 ml 12% wina lub 250 ml 5% piwa. Już około 20 g alkoholu spożywanego dziennie przez kobietę i około 60 g przez mężczyznę przez wiele lat może prowadzić do uszkodzenia wątroby. Stluszczenie wątroby występuje po wypiciu 150-200 g dziennie przez 10-12 dni nawet u zdrowego człowieka, a alkoholowe zapalenie wątroby jest wynikiem spożywania 80 g alkoholu codzieimie przez wiele lat. Z kolei do marskości wątroby dochodzi w wyniku nadużywania alkoholu w dawce 160 g dziennie przez 8-10 lat.

Nadużywanie alkoholu prowadzi do niedożywienia, gdyż dostarcza „pustych" kalorii bez wartościowych składników odżywczych, obniża apetyt, a poprzez toksyczne działanie na jelito i trzustkę pogarsza w’clilanianie pokarmu. Z kolei niedobór podstawowych składników odżywczych przyspiesza szkodliwy wpływ' alkoholu na wątrobę. Etanol powoduje pow'ażne uszkodzenia komórek wątrobowych większe u kobiet i to niezależnie od ich mniejszej masy ciała. O roli czyimików genetycznych w alkoholowej chorobie wątroby świadczy rodzimie występowanie tego schorzenia, niekiedy związane z zaburzeniami pizemiany alkoholu (utlenianiem) Pieiwsze objawy toksycznego wpływu alkoholu zwykle pojawiają się u osób trzydziestoletnich, a poważne zaburzenia u czterdziestolatków. Pacjenci ze stłuszczeniem w^fątroby poza pojawieniem się „pajączków” naczyniowych zwykle me zgłaszają żadnych objawów ani ich testy biochemiczne najczęściej nie wykazują odchyleń od normy. Natomiast w przypadku alkoholowego zapalenia wątroby pojawia się żółtaczka, gorączka, ból w prawym podźebrzu. powiększenie i bolesność wątroby oraz wzrost ilości białych ciałek we krwi. niekiedy' dochodzi do wystąpienia uogólnionego zakażenia organizmu (sepsy), wodobrzusza, powiększenia śledziony, uszkodzenia nerek czy mózgu.

Alkoholowa choroba wątroby w badaniach laboratoryjnych objawia się wzrostem aktywności enzymów' wątrobowych spadkiem ilości płytek krwi, zwiększeniem objętości lub zmianą kształtu krwinek czerwonych. Leczenie schorzeń wynikające z nadużywania alkoholu teoretycznie jest proste, ale w praktyce niekiedy' bardzo trudne, a nawet niemożliwe, gdyż wiąże się z definitywnym zaprzestaniem picia etanolu. W okresie abstynencji prawie wszystkie zmiany w wątrobie (poza zwłóknieniem) mogą być odwracalne.

ZWŁÓKNIENIE WĄTROBY

Zwiókrueiuem w-ątroby określa się zwiększarue ilości tkanki włóknistej w tym naiządzie spowodowane zaburzeniami równowagi pomiędzy procesami wytw'arzania a procesami degradacji macierzy pozakomórkowej. Temu zjawisku towarzyszy zanik miąższu wątroby i zagęszczenie włókien kolagenowych. Jest to reakcja na uszkodzenie lub martwicę miąższu wątroby, wywołane na przykład zakażeniem wirusami, bakteriami, krętkami. pasożytami lub zapaleniem, działaniem toksyn, wrodzonymi zaburzeniami metabolicznymi czy zaburzeniami przepływu żółci lub krwi przez wątrobę. Efektem tych zmian jest upośledzenie procesów odżywczych komórek i zanik komórek, pogorszeme transportu substancji z krwi do komórek miąższowych i zabiuzenie przepływu krwi przez wątrobę. Leczenie wlóknienia wyroby jest ukienuikowane na usunięcie przyczyn uszkodzema.

MARSKOŚĆ WĄTROBY

Istotą tego schorzenia jest powstaw'arue tak zwanych guzków regeneracyjnych otoczonych tkanką włóknistą. Uszkodzenie to jest następstwem tych samych procesów, co włóknienie wątroby i jest ich ostatecznym etapem. Niestety, ma cliaiakter trwały, może przebiegać w sposób ostry i ciężki, umiarkowany (miesiące lub lata) lub nieznaczny, ale przewlekły (jak u osób nadużywających alkohol).