larsen1122

1122 III Anestezjologia specjalistyczna

niu doustnym, prowadzą do ciężkiego uszkodzenia wątroby. Dawkę całkowitą do 90 mg/kg/dobę przez okres do 72 godz. u zdrowych dzieci przyjmuje się za bezpieczną, u noworodków dawka maksymalna nie powinna przekraczać 60 mg/kg/dobę.

Po podaniu doodbytniczym, wchłanianie przebiega bardzo powoli i jest słabo przewidywalne; maksymalne stężenie w surowicy lek osiąga dopiero po 2-3 godz.; oprócz tego drogą doodbytniczą bardzo często podaje się zbyt niskie dawki. W celu uzyskania stężenia terapeutycznego, dawka początkowa powinna wynosić 40 mg/kg, kolejne podania 20 mg/kg co 6 godz. W ciągu pierwszych 24 godz. powyższego dawkowania nie dochodzi do kumulacji leku.

Przy podaniu doustnym dawka początkowa wynosi 20 mg/kg, następne 15 mg/kg co 4-6 godz.

Dawkowanie paracetamolu u dzieci; doodbytniczo: początkowo 40 mg/kg (noworodki 20 mg/kg), następnie 20 mg/kg co 6-8 godz.;

doustnie: początkowo 20 mg/kg, następnie 15 mg/kg co 4-8 godz.

Dawka maksymalna: 90 mg/kg/dobę, u noworodków 60 mg/kg/dobę.

Najpóźniej do 48 godz. należy ustalić dawkę dobową, po upływie 72 godz. konieczna jest redukcja dawkowania. W przypadku wirusowych schorzeń gorączkowych, przebiegających z odwodnieniem i hipowolemią, trzeba być wyczulonym na objawy uszkodzenia wątroby.

Metamizol. Preparat może być stosowany u dzieci bez specjalnego ryzyka. Można korzystać z dożylnej, doodbytniczej i doustnej drogi podania. Dawkowanie u niemowląt od 3 miesiąca życia i u małych dzieci:

-    dożylnie: 0,1-0,5 ml 1- do 4 razy na dobę (bardzo powolne wstrzyknięcie);

-    doustnie: 2-10 kropli 1- do 4 razy na dobę. Leku nie wolno podawać dzieciom poniżej 3 miesiąca życia.

U dzieci między 4 a 14 rokiem życia dawka dożylna wynosi 0,3-1,8 ml 1- do 4 razy na dobę.

Kwas acetylosalicylowy można podawać doodbytniczo lub doustnie oraz dożylnie (jeśli założono wkłucie do żyły) albo domięśniowo. Dawkowanie:

-    niemowlęta: 10 mg/kg,

-    dzieci > 15 kg: 15-20 mg/kg.

U bardzo małych dzieci należy unikać wielokrotnych iniekcji z powodu ryzyka (wyjątkowo rzadko) wystąpienia zespołu Reye’a (obrzęk mózgu z zaburzeniami czynności wątroby). Z tego względu część autorów nie poleca podawania kw'asu acetylosalicylowego u dzieci fw Polsce kwas acetylosalicylowy nie jest polecany u dzieci - przyp. red].

6.2.3 Opioidy

Z pow'odu działania upośledzającego oddychanie, leki z tej grupy stosuje się tylko przy silnym bólu w warunkach intensywnego nadzoru, np. po operacjach serca, często w skojarzeniu z lekami uspokajającymi lub o działaniu przeciwlękowym, jak benzodiazepiny. Opioidy mogą być podawane dożylnie lub domięśniowo. Należy zwrócić uwagę, że po znieczuleniu ogólnym złożonym albo po neuro-leptanestezji, można się spodziewać po operacji dłuższego okresu bezbolesności, także w przypadkach stosowania względnie krótko działającego fentanylu, w związku z czym nie ma potrzeby dodatkowej analgezji we wstępnym okresie.

Brakuje usystematyzowanych wyników badań, dotyczących rodzaju opioidów ocenianych pozytywnie w leczeniu bólu u dzieci. Wybór opiera się zwykle na osobistych poglądach i doświadczeniach lekarza. Przykładowo, w początkowym okresie stosuje się;

-    pirytramid (Dipidolor) w dawce 0,1 mg/kg i.v.,

-    morfinę w dawce 0,05 do 0,1 mg/kg i.v. lub

0,2 mg/kg i.m.

Zbyt wysokie dawkowanie, wielokrotne podawanie i/lub skojarzenie z lekami uspokajająco-nasen-nymi, jak barbiturany i benzodiazepiny, mogą być przyczyną nasilenia i wydłużenia działania, aż do depresji oddychania.

7 Sedacja i analgezja poza salą operacyjną

Liczne, niezwiązane z poważniejszym bólem zabiegi diagnostyczne i terapeutyczne mogą być wykonane u dzieci po podaniu leków uspokajających, w razie potrzeby uzupełnionych działaniem leków przeciwbólowych. Zwykle tego rodzaju zabiegi odbywają się bez udziału anestezjologa. U dzieci z istotnie podwyższonym ryzykiem oraz w przypadkach interwencji wymagających głębokiej se-dacji pożądane byłoby jednak sprowadzenie anestezjologa.