994 III Anestezjologia specjalistyczna
żający życiu obrzęk płuc, nawet w ostatnim trymestrze ciąży i zazwyczaj związany z dużą dożylną podażą płynów, stosowaniem glukokortykoidów i/lub antagonistów prostaglandyn, jak również wcześniejszymi lub specyficznymi dla ciąży schorzeniami (np. stanem przedrzucawkowym, rzucawką). Następujące patofizjologiczne mechanizmy dyskutowane są jako przyczyna tych zmian:
- działanie antydiuretyczne z jednoczesnym wzrostem uczucia pragnienia,
- wzrost ciśnienia hydrostatycznego w płucach przez wzrost pojemności minutowej serca,
- wzrost przepuszczalności błon dla wody i sodu.
Podczas znieczulenia ogólnego i zewnątrzopono-wego pacjentek leczonych [3-sympatykomimety-kami należy zwrócić uwagę że:
► Szczególnie zagrożone są pacjentki, u których leczenie tokolitykami lub |3-sympatykomimety-kami było rozpoczęte dopiero w ciągu ostatnich 3 dni lub które do rozpoczęcia cięcia cesarskiego otrzymały jedną lub więcej dawek leków (3-sympatykomimetycznych.
► Nadmierną podaż płynów u pacjentek leczonych fł-sympatykomimetykami należy koniecznie ograniczyć, aby zmniejszyć skłonność do zatrzymywania wody w organizmie. Podczas znieczulenia zewnątrzoponowego do cięcia cesarskiego, stosowane zazwyczaj przetoczenie 750-1000 ml roztworu elektrolitowego w krótkim czasie przed blokadą jest niebezpieczne i dlatego nie powinno się go podawać.
► Podstawowe znaczenie ma staranne bilansowanie podaży płynów pod kontrolą diurezy, konieczny być może także pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego.
► Z powodu niebezpieczeństwa nadmiernego wzrostu częstości akcji serca należy zrezygnować z podania atropiny.
► Skojarzone stosowanie (3-sympatykomimety-ków i dehydrobenzperidolu może prowadzić do nasilenia spadku ciśnienia tętniczego i dlatego należy unikać stosowania DHBP.
► Ze względu na niezależną od nerek eliminację, zalety remifentanylu w stosunku do innych opioidów stanowią o jego zastosowaniu podczas znieczulenia.
► W pierwszych 24 godz. po zabiegu operacyjnym konieczne jest utrzymanie ujemnego bilansu płynowego, ponieważ szczególnie w pierwszym dniu po cięciu cesarskim utrzymuje się zwiększona retencja płynów, zwłaszcza w połączeniu z leczeniem (3-sympatykomimetykami.
Leki obkurczające naczynia (środki a-adrener-giczne) są stosowane podczas znieczulenia w położnictwie, przede wszystkim do leczenia spadku ciśnienia tętniczego spowodowanego znieczuleniem regionalnym. Dlatego należy uwzględnić działanie tych środków na przepływ krwi przez macicę, co może spowodować niekorzystne działanie na płód.
ł Wszystkie środki a-adrenergiczne powodują ob-kurczenie naczyń macicy, co prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi przez macicę. Dlatego nie powinny one być stosowane w znieczuleniu w położnictwie.
Mogą one również zmniejszyć czynność skurczową macicy.
Efedryna pobudza zarówno receptory' a-, jak i (3--adrenergiczne; ciśnienie skurczowe i rozkurczowe wzrasta, częstość akcji serca nie zmienia się lub wzrasta. Kurczliwość mięśnia sercowego i (przy dostatecznym powrocie żylnym) pojemność minutowa serca mogą wzrosnąć.
Czynność skurczowa macicy ulega zmniejszeniu, natomiast przepływ krwi przez macicę nie zmienia się lub jest upośledzony w mniejszym stopniu niż po innych lekach obkurczających naczynia. Dlatego też efedryna jest z wyboru środkiem obkurczającym naczynia w znieczuleniu w położnictwie. Według Marxa, warunkiem wstępnym dla skutecznego działania efedryny w leczeniu spadku ciśnienia tętniczego podczas cięcia cesarskiego w znieczuleniu zewnątrzopono-wym lub podpajęczynówkowym jest właściwe wypełnienie łożyska naczyniowego. Kliniczne dawki efedryny wynoszą 25-50 mg i.v.
Teodrenalina (Akrinor) W Niemczech środkiem obkurczającym naczynia, stosowanym częściej od efedryny, jest teodrenalina. | W Polsce częściej stosowana jest efedryna - przyp. red.J. Preparat złożony jest dostępny w 2 ml ampułkach. Jedna ampułka zawiera 200 mg pochodnej teofiliny i 10 mg chlorowodorku teodrenaliny oraz 0,6 mg dwusiarczynu sodu. Dawkowanie podczas znacznego spadku ciśnienia tętniczego: 0,5-1 amp. powoli i.v. (ok. I ml/min).
Najważniejsze działania niepożądane:
- dławica piersiowa,