NIK:
-kontrola państwowa, zewnętrzna, niezależna -art. 202 konstytucji, naczelny organ kontroli państwowej -podlega sejmowi, działa na zasadach kolegialności -może koordynować wyspecjalizowane kontrole
-kontrola NIKu regulowana przez konstytucję RP, ustawa z 94 roku, statut nadany zarządzeniem i zarządzenie prezesa NIKu z 201 Ir. O postępowaniu kontrolnym przez NIK -utworzona w Polsce w 1921 r. I funkcjonowała przez cały okres międzywojenny, w PRL w jej miejsce początkowo powołano Ministerstwo Kontr oli Państwowej; później przywrócono NIK poddany nadzorowi Premiera, a w roku 80 NIK stal się podmiotem niezależnym, samodzielnym podporządkowanym sejmowi
-posługuje się kryteriami celowości, gospodarności, legalności, rzetelności -przedkłada sejmowi analizę wykonania budżetu, opinię co do absolutorium co RM, informację o wyrokach prowadzonych kontroli, coroczne sprawozdanie przed Sejmem ze swojej działalności -Prezes NIK kieruje NIKiem. powoływany przez Sejm za zgodą Senatu, na 6 lat,
-nie może pracować nigdzie indziej, może być profesorem wyższej uczelni -nic może należeć do partii politycznej -posiada immunitet kamy i sądowy -od 1- 3 wiceprezesów
-kolegium mające 14 członków, 7 przedstawicieli nauk prawnych i ekonomicznej 7 dyrektorów delegatów
-kadencja kolegium 3 lata
-jednostki organizacyjne: centrala w Warszawie dzielące się na departamenty, a w terenie są w każdym województwie delegatury NIK
-te departamenty dokonują kontroli budżetu, zamówień publicznych, rozporządzania mieniem SP bądź J ST, w trybie postępowania kontrolnego szczegółowo uregulowane w ustawie i owym zarządzeniu, analiza dokumentów na miejscu danej instytucji kontrolowanej, podpisują protokół końcowy, kierownik jednostki kontrolowanej i kontr olowanej i przekazywany jest jednostce nadrzędnej nad jednostką kontr olowaną, można złożyć zastrzeżenia do protokołu -NIK ma obowiązek zawiadomienia odpowiednich organów o ewentualnych podejrzeniach popelmenia przestępstwa w danej instytucji