80921

Podstawowe podziały w lira wic karnym

W pojęciu prawa kaniego sensu largo rozumiemy (mieści się):

prawo karne materialne opisujące zasady odpowiedzialności karnej oraz opisujące sankcje kanie (za co i co dostaje się) ,

prawo karne procesowe tzw. procedura karna - są to nonny regulujące sposób postępowania organu orzekającego o odpowiedzialności karnej (jak należy oizec, w jakiej procedur ze, w jaki sposób),

prawo karne wykonawcze (penitencjarne) - jest to zespól nonn regulujący wykonywanie orzeczonych środków karnych (sankcji karnych).

Trzy strefy w prawie karnym materialnym:

-    prawo kanie sądowe

-    prawo karne administracyjne

-    prawo karne dyscyplinarne

Zasadniczym kryterium wyodrębnienia tych trzech dyscyplin prawa karnego jest charakter popełnionego czynu Prarvo kamę sądowe dotyczy czynów posiadających najwyższy stopień ujemności, podczas gdy prawo karne administracyjne i dyscyplinarne dotyczy zachowań charakteryzujących się niższym stopniem ujemności. Drugie kryterium to dolegliwość sankcji karnej. W prawie karnym sądowym dolegliw^łość ta jest najwyższa (chroni w sposób najpełniejszy prawa i wolności podstawowe), odpowiednio w prawie karnym administracyjnym i dyscyplinarnym stopień tej dolegliwości jest niższy.

W konkretnym ustawodawstwie wprowadza się kryteria bardzo formalne, które dzielą nam całą sferę zachowań karalnych na:

-    przestępstwa (i to jest właśnie prawo karne materialne)

-    wykroczenia (prawo karne administracyjne)

-    dclikty dyscyplinarne (prawo karne dyscyplinarne)

Ptzed reformą sądownictwa w prawie karnym sądowym sankcję kamą orzekał wyłącznie sąd. Teraz nie jest to już takie jasne, ponieważ w sprawach o wykroczenia także orzekają sądy.

Trzy wyspecjalizowane dziedziny prawa karnego materialnego:

-    prawo karne wojskowe - prawo dotyczące przestępstw popełnianych przez żołnierzy i osoby o podobnym statusie zawodowym. Kryterium wydzielenia jest kryterium podmiotowe opisujące sprawcę.

-    prawo karne skarbowe - czyny penalizowane w tym prawie to czyny godzące w interes fiskalny państwa. Występuje kryterium przedmiotowe opisujące ową specyficzną ujemność płynącą stąd, że zagrożony jest interes finansowy państwa

-    odpowiedzialność nieletnich