80976

*    z reguły minister właściwy do spraw SP, jeśli przepisy nie stanowią inaczej (art. 44’ § 2 kc)

-    Państwowe osoby prawne tworzy się w celu przesunięcia kompetencji z urzędników na specjalistów.

-    Rodzaje państwowych osób prawnych (min ):

*    przedsiębiorstwa państwowe (ustawa z 25.9.1981 r., tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 ze zm.);

*    banki państwowe (np. PKO BP);

*    państwowe osoby prawne powoływane na podstawie indywidualnych ustaw np.: „Narodowy Bank Polski". Wśród nich na ciekawy typ powierniczych osób prawnych w postaci agencji.

*    niektóre instytucje państwowa powołane przede wszystkim do pełnienia funkcji publicznych wyposażone są w osobowość prawną, aby mogły wspierać realizację swoich zadań własną działalnością gospodarczą np PAN, szkoły wyższe).

Szczególne zadania ministra właściwego do spraw' Skarbu Państwa

-    inicjowanie polityki państwa w zakresie gospodarowania mieniem SP i państwowych osób prawnych (w tym prywatyzacji ich majątków) oraz oclirona interesów SP. Zadania te wykonuje nie tylko w roli organu SP, ale pełni też inne ńmkcje, a w szczególności:

*    ewidencjonuje wszystkie państwowa jednostki organizacyjne, które reprezentują SP i wykonują jego prawa majątkowe;

*    kontroluje wykonywanie w/w uprawnień;

* wyraża zgodę na czynności prawne państwowych osób prawnych w zakresie rozporządzania rzeczowymi składnikami ich majątku trwałego o wartości przekraczającej 50 000 euro;

*    może przyjąć (na wniosek właściwych organów SP oraz państwowych osób prawnych) wykonywanie na ich rzecz zastępstwa procesowego w sprawach szczególnie skomplikowanych lub o znacznej wartości przedmiotu sporu. Zadania te wykonuje poprzez swoje delegatury terenowe.

—► Funkcję tę w latach 1919-1951 pełnił specjalny urząd - Prokuratoria Generalna RP.

II. Jednostki samorządu terytorialnego

—► art. 165 ust. 1 Konstytucji, „Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługuje im prawo własności i inne prawa majątkowe" —* w związku z zasadą bezpośredniego stosowania K (art. 8 ust. 2), ale zakres tego pojęcia nie jest w Konstytucji w pełni oznaczony.

Gminy

-    nie jest konieczna rejestracja, gdyż z mocy konstytucji i ustawy o samorządzie gminnym uzyskuje osobowość prawną.

-    Podobnie jak państwo występuje ona w dwóch rolach: władzy publicznej na swoim terytorium oraz podmiotu prawa cywilnego.

-    Ma ona swój własny majątek, którym nie odpowiada za zobowiązania innych komunalnych osób prawnych (a one nie odpowiadają za gminę)