-powszechne -równe -bezpośrednie -w głosowaniu tajnym
Prawo wyborcze:
-czynne - tak jak w wyborach do Rady Gminy
-bierne - przysługuje tym osobom, które mają czynne prawo wyborcze, ale muszą to być obywatele polscy, którzy najpóźniej w dniu wyborów ukończyli 25 lat; nie trzeba stale zamieszkiwać na obszarze danej gminy
Funkcje te można powtarzać wielokrotnie, bez ograniczenia liczby kadencji.
Wybory odbywają się razem z wyborami do RG, zarządzenia są przez Prezesa RM.
W razie konieczności wybory przedterminowe zarządza również Prezes RM.
W wyborach nie zgłasza się list. Prawa zgłaszania kandydatów ma komitet, który w wyborach na radnych zgłosił w co najmniej połowie okręgów listy swoich radnych.
Wyboiy są przeprowadzanie przez komisje gminne obwodowe.
W wyborach oddaje się 1 głos za wybranego uważa się kandydata, któiy uzyskał więcej niż 50% ważnie oddanych głosów. Jeśli taki nie zostanie wyłoniony przeprowadza się II turę, w której zwycięża kandydat, który uzyskał większość głosów.
WYJĄTKI: Jeśli nie zgłoszono żadnego kandydata lub zgłoszono tylko 1 kandydata na wójta, wzywa się do dodatkowych zgłoszeń i wyznacza się termin:
— jeśli wciąż nie zgłoszono żadnego kandydata to wójta wybiera RG
— jeśli jest tylko jeden kandydat to przeprowadza się wybory, wówczas wyborcy głosują na TAK/NIE
jeśli kandydat uzyska więcej głosów na TAK zostaje wójtem, jeśli uzyska więcej głosów na NIE to wówczas RG wybiera wójta.
Zgłosić swojego kandydata może grupa radnych, która stanowi co najmniej 1/3 liczby radnych Każdy radny może poprzeć tylko 1 kandydata. RG dokonuje wyboru bezwzględną większością głosów i w głosowaniu tajnym. Uprzednio kandydat musi wyrazić zgodę, jeśli jednak RG nie dokona wyboru wójta (z braku osoby lub bezwzględnej większości) wówczas Prezes RM wyznacza osobę pełniącą funkcję wójta do końca kadencji.
DEMOKRACJA POŚREDNIA W GMINIE
I.Organ stanowiący - Rada Gminy (i organ kontrolny)
-organ kolegialny, złożony z radnych (liczba radnych uzależniona jest w sposób proporcjonalny od liczby mieszkańców gminy, liczba 15-45 wyjątek: Warszawa)
-kadencja trwa 4 lata (liczone od dnia wyborów)
-odwołanie przed upływem kadencji może nastąpić wyłącznie w drodze referendum gminnego i wyłącznie całego organu, a nie poszczególnych radnych
A. gdy RG zainicjuje referendum w sprawie odwołania wójta z innych przyczyn niż nieudzielenie absolutorium (czyli z przyczyn politycznych), a wspólnota gminna opowie się za pozostaniem wójta, wówczas RG z mocy prawa kończy swoją działalność (bo przestaje być reprezentatywna, nie przedstawia woli mieszkańców i trudno o współpracę RG z wójtem)
B. rozwiązanie RG przez Sejm w drodze nadzoru w wyniku uchwały Sejmu.
W razie odwołania RG do czasu ej nowego wyboru Prezes RM wyznacza osobę, która będzie pełniła funkcje RG.
C. zawieszenie (o ile trwa d upływu kadencji)