właściwością instancyjną. Nie realizuje się całość tej właściwości, ponieważ właściwość funkcjonalna to również oznaczenie sędziów co do czyimości procesowych.
Funkcje SR:
- w Dostępowaniu rozpoznawczym - rozpoznawanie spraw w I instancji, wydawanie nakazów zapłaty w postępowaniu nakazowym oraz w postępowaniu upominawczym. Przeprowadzanie postępowania pojednawczego przed wszczęciem procesu cywilnego, przyjmowanie środków odwoławczych od własnych orzeczeń i kontrola tych środków pod kątem zachowania warunków formalnych (zażalenie, apelacja).
Skarżący środek odwoławczy adresuje do sądu odwoławczego, za pośrednictwem sądu, który wydal zaskarżone orzeczenie. Dopiero jeżeli ten sąd uzna, że jest wolny od błędów, dopiero przekazuje do sądu odwoławczego, który powrtarza sprawdzanie braków formalnych 2 raz. Rozpoznanie zażaleń na własne postanowienia - zażalenie posiada cechy względnej dewolutywności. W przeciwieństwie do apelacji. Nie następuje przeniesienie postępowania o szczebel wyżej. Chodzi o sytuację, gdy skarżący w swoim zażaleniu zarzuca nieważność postępowania oraz gdy samo zażalenie jest oczywiście zasadne - wówczas nie przenosi się postępowanie o szczebel wyżej. Rozpoznaje sąd wydający .
Dokonywanie czyimości pomocy sądowej na żądanie innych sądów.
Prowadzenie postępowania uproszczonego, realizowanie uprawnień sądu opiekuńczego (kompetencje tego sądu określają przepisy KRO i KPC; SR przyjmuje wnioski o zwolnienie kosztów sądowych, SR pizeprowadza postępowanie o zabezpieczenie dowodów tzw. dowód ku wiecznej pamięci przed wszczęcie procesu. Rozpoznaje również skaigę o wznowienie postępowania, gdy w drodze tej skargi zostało zaskarżone orzeczenie.
SR w granicach właściwości miejscowej i rzeczowej w sprawcach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych przyjmuj od pracownika lub od ubezpieczonego powództwa, środki odwoławcze lub inne pisma procesowe, które są zgłaszane ustnie do protokołu. Wyjątek od zasady pisemności.
- postępowanie egzekucyjne - rozpoznawanie skarg na czynności komornika, wykonuje nadzór nad działalnością komorników, w postępowaniu egzekucyjnym SR może pełnić funkcję organu egzekucyjnego obok komornika. Przy egzekucji świadczeń niepieniężnych, wyjawieniu majątku, ustanowieniu zarządu zajętej nieruchomości, w pewnych stadiach egzekucji z nieruchomości, przy egzekucji przez zarząd przymusowy; nadawanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, gdy sprawa toczy się w SR jako sądzie I instancji, a także tytułom egzekucyjnym pochodzącym od sądu okręgowego jako sądu II instancji po zwrocie akt przez ten sąd. Inną funkcją jest jeszcze nadawanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym nie pochodzącym od sądów' powszechnych. SR pełni jeszcze inną funkcję, które nie mieszczą się w postępowaniu rozpoznawczym i egzekucyjnym.
Sąd rozpoznaje skargi, skargi wyborcze na nieprawidłowość w spisach wyborców.
SR prowadzi system informatyczny KRS i owe rejestry prowadzi sąd rejestrowy, który obejmuje swą właściwością obszar województwa lub jego część; SR rozpoznaje skaigi na oizeczenia referendarzy sądowych wydawane w SR; oizekanie o poddaniu leczeniu osoby uzależmonej od alkoholu w zakładzie leczenia odwykowego, orzeka również o przyjęciu do zakładu psycliiatrycznego i wypisaniem określonej osoby.
Funkcje SO:
- rozpoznawanie spraw cywilnych w I instancji w granicach swojej rzeczowej i miejscowej właściwości;
- rozpoznawranie w II instancji środków odwoławczych od orzeczeń SR,
- rozpoznawanie w I instancji spraw należących do właściwości SR, a przekazanych SO w trybie art. 18 kpc;