82894

Reformy administracji w Polsce w epoce oświecenia

Stworzono 2 Komisje skarbowe i 2 Komisje wojskowe, osobne dla Korony i dla Litwy Komisje skarbowe wg kameralizmu

❖ Zarządzały skarbem państwa, działały w kierunku rozwoju przemysłu i handlu

•> Brały udział w realizacji uchwał sejmowych: o wprowadzeniu jednolitego systemu miar i wag. zniesieniu ceł wewnętrznych, wprowadzeniu jednolitych obowiązujących wszystkich opłat celnych od towarów przekraczających granicę państwa czyli wprowadzeniu cła generalnego

W 1773 r. powołano do życia następne kolegialne ministerstwo, czyli Komisje Edukacji Narodowej, która była ministerstwem oświaty - posiadała samodzielność finansową w postaci funduszu edukacyjnego - KEN stała na czele systemu szkolnego, którego najniższymi ogniwami były szkoły elementarne, a najwyższymi uniwersytety - wprowadziła jednolite programy nauczania przepojone ideami oświecenia jak racjonalizm i aktyw izm

W 1775 r. ustanowiono kolegium rządowe, czyli Radę Nieustającą - plenum rady przewodniczył król -decyzje plenum były przygotowywane przez resortowe departamenty: Interesów Cudzoziemskich, Wojskowy. Sprawiedliwości. Skarbowy. Policji

Sejm Czteroletni przejął dotychczasowe założenia ustroju administracyjnego - zamiast komisji skarbowych i departamentów Rady Nieustającej powołał do życia 3 kolegialne ministerstwa zwane komisjami rządowymi: Komisję Skarbu, Wojska i Policji Obojga Narodów

Konstytucja 3 maja ustanowiła Straż Praw - w skład Straży weszli ministrowie: policji, pieczęci (spraw wewnętrznych), interesów zagranicznych, wojny, skarbu, prymas jako głowa duchowieństwa i zarazem przewodniczący KEN, marszałek Sejmu - ministrów w Straży powoływał król spośród ministrów Rzeczypospolitej - ponosili oni odpowiedzialność przed Sejmem - decyzje króla w Straży były ważne tylko wtedy, gdy kontrasygnował (podpisał obok króla) je jeden z ministrów Straży - przez złożenie kontrasygnaty minister brał na siebie odpowiedzialność przed Sejmem za dana decyzję