• PRAWO POCHODNE - uchwalane jednostronnie przez organy UE albo powstaje wskutek zawierania umów międzynarodowych; musi się opierać na upoważnieniu zawartym w prawie pierwotnym
A. ROZPORZĄDZENIA - obowiązuje bezpośrednio, me wymaga transformacji do porządku wewnętrznego ani ogłoszenia zgodnego z przepisami prawa krajowego
B. DYREKTYWY - skierowane są do państw członkowskich, nie mają odpowiednika w prawie krajowym. Dyrektywa wiąże państwo tylko co do celu jaki należy osiągnąć
C. DECYZJE - reguiują przypadki indywidualne i konkretne; wiążą w całości. Decyzja, która wskazuje adresatów, wiąże tylko tych adresatów
D. ZALECENIA I OPINIE - nie wymagają specjalnego upoważnienia, nie są wiążące; nie ustanawiają żadnych praw ani obowiązków wobec ich adresatów i osób trzecich. Zalecenie może stanowić podstawę interpretacji prawa krajowego, jeżeli państwo członkowskie kształtuje prawo krajowe zgodnie z danym zaleceniem.
5. STOSUNEK PRAWA EUROPEJSKIEGO DO PRAWA KRAJOWEGO
Akty prawne UE nie wymagają ratyfikacji przez państwa członkowskie, bo prawo unijne nie jest traktowane jako prawo międzynarodowe ani tez nie mogą być przez nie uchylane. Prawo europejskie tworzy samoistny porządek prawny, bo wypływa z autonomicznego źródła prawa - z UE. Żaden przepis prawa wewnętrznego nie ma pierwszeństwa przed prawem unijnym.
6. WYKŁADNIA PRAWA EUROPEJSKIEGO
• Prawo unijne podlega wykładni TS. Stosuje on wykładnie:
o Dosłowną - sformułowanie poszczególnych przepisów jest wiążące w równym stopniu we wszystkich kilkunastu językach urzędowych UE
o Systematyczną - pochodne prawo unijne należy interpretować zawsze w kontekście prawa pierwotnego czyli w taki sposób, aby nie stało w sprzeczności zwłaszcza z prawami zasadniczymi, określonymi w prawie pierwotnym
o Teleologiczną - wyznacza sens i cel prawa wspólnotowego, zakłada, że należy interpretować w taki sposób, by normy były jak najbardziej skuteczne
7. OGÓLNE ZASADY PRAWNE ZASADY PAŃSTWA PRAWNEGO:
• PROPORCJONALNOŚCI
• BEZPIECZEŃSTWA PRAWNEGO I OCHRONY ZAUFANIA - lex retro non agit
• OKREŚLONOŚCI - regulacje prawne mają być jasne i wyraźne
8. ZAKAZY DYKSRYMINACJI W PRAWIE EUROPEJSKIM
• Jawna dyskryminacja
• Przepis ten ma bezpośrednią skuteczność, czyli podlega bezpośredniemu zastosowaniu w danym państwie i ma pierwszeństwo przed jego prawem krajowym
• Zabroniona jest dyskryminacja w stosunkach między producentami lub konsumentami na rynkach rolnych
• Zakaz dyskryminacji w sprawach płacowych, warunków pracy i dostępu do zatrudnienia ze względu na płeć
9. ZASADA SUBSYDIARNOŚCI Jest to zasada pomocniczości.
10. WYKONYWANIE PRAWA EUROPEJSKIEGO
• Tylko przez państwa członkowskie (pośrednie wykonywanie prawa), a przez UE (bezpośrednie)
BEZPOŚREDNIE WYKONYWANIE PRAWA - sprawy wewnętrzne UE. czyli sprawy kadrowe, struktura organizacyjna, wykonanie budżetu itd.
HARMONIZACJA PRAWA:
• W drodze rozporządzeń - tworzy się jednolite prawo unijne, ma pierwszeństwo przed prawem krajowym państw członkowskich
• W drodze dyrektyw - zobowiązanie państw członkowskich do takiego wzajemnego dostosowywania ich systemów prawnych aby usunąć lub zmniejszyć występujące zakłócenia