8) Demograficzne instrumenty badawcze
a) Spis ludności
b) Ewidencja ludności
c) Krajowe bazy statystyczne
d) Analizy demograficzne c) Ocena stanu zdrowotności f) Badania socjologiczne
9) Granice wzrostu - zmieniające się uwarunkowania
a) Przeludnienie pow oduje zubożenie zasobów i degradację środowiska (MALTHUS)
b) Ludzka inteligencja i technologia pozwala jednak przezwyciężyć skutki przeludnienia
c) Zasoby są wystarczające dla zaspokojenia wszystkich potrzeb - niedostatek to wynik ucisku, zachłanności i wyzysku (MARX)
10) Thomas Malthus (1766- 1834)
a) Populacja ma tendencję do wzrostu ekspotencjalnego
b) Nie podlegający restrykcjom rozwój demograficzny przewyższa zdolność wyżywienia globu
11) Teorie demograficzne
a) Katastroficzna wizja zaludnienia (Botcr 1885)
b) Doktryna ludności optymalnej (adaptacyjność. H. Sidwick 1883)
c) Teoria wzrostu populacji (Malthus 1798)
d) Teoria demograficznego przejścia (Notestein 1945)
12) Proces demograficznego przejścia
a) Proces zmian reprodukcji ludności związany z modernizacją społeczeństw, polegający na radykalnym obniżeniu współczynnika urodzeń i współczynnika zgonów, czemu towarzyszy początkowo przyrost demograficzny, a następnie jego systematyczny spadek
13) Modele rozwoju demograficznego
a) Model adaptacyjny
• Uzależnienie rozwoju od możliwości eksploatacji środowiska (regulacja poprzez emigrację, czynniki biologiczne)
b) Model dostosowawczy
• Limitowane korzystanie z zasobów, konserwacja środowiska, niska umieralność, kontrola urodzeń, przemienne falowanie liczebności generacji wyżowych
14) Rozwój demograficzny
a) Dwa demograficzne światy:
• Mniej rozwinięte kraje stanowią 80% światowej populacji w perspektywie czasowej (15 - 20 lat) osiągną udział 90%
• Kraje bogatsze wykazują tendencje do ujemnego wzrostu populacji
15) Indykatory rozwoju cyw ilizacyjnego
a) Przeciętna długość życia
b) Umieralność (szczególnie dzieci <5 lat)
c) Populacja absolwentów szkół średnich
d) Stopień zatrudnienia kobiet
16) Niesprawiedliwości demograficzne
a) Przy technologicznej zdolności wyżywiania ludności Ziemi, około 800 min ludzi jest niedożywionych
b) 1,3 mld ludzi ma przychody poniżej 1$
c) 4 na 5 ludzi żyje w warunkach, które w USA uznawane są za stan ubóstwa