5192604974

13

rycznymi: procesy demograficzne. a wiec struktura wieku ludności i dynamika przyrostu naturalnego; rolnictwo, w tym jego struktura własnościowa oraz struktura produkcji rolniczej; wyposażenie obszarów w urządzenia infrastruktury komunalnej.

Pierwszy z wyróżnionych wyżej wymiarów odpowiada • poziomowi rozwoju społeczno-gospodarczego, drugi zaś reprezentuje historyczne uwarunkowania rozwoju. Jest rzecża jasno, że stosujemy tu ujecie bardzo zgeneralizowane, nie można bowiem odnosić powyższych uwag do charakterystyki poszczególnych obszarów. Także kierunki zmian ■gradientu obydwu wymiarów zostały określone w sposób bardzo uogólniony, reprezentujący tendencje generalne, którym nie zawsze odpowiadaj© cechy konkretnego terytorium.

Istotne jest, że powyższy obraz regionalnej struktury społeczno-ekonomicznej Polski uzyskuje sie przy przyjęciu zgoła różnych skal stosowanych w badaniu jednostek przestrzennych. Takie same wyniki otrzymuje sie w badaniach, w których jednostkami podstawowymi so gminy, dawne powiaty, jak również obecne województwa. Co wiecej. analogiczne tendencje wykazuje także przestrzenny rozkład społeczno-ekonomicznych cech miast, czyli jednostek nie spełniających wymogu ciągłości przestrzennej (por. np. G. Gorzelak. 1985a; także

P. Swianiewicz. 1988). Obraz ten nie jest wiec zależny od

«

skali, z jakiej go komponujemy. Z punktu widzenia niniejszej pracy istotne jest przy tym. że skala wojewódzka oddaje podstawowe wymiary strukturalne społeczno-ekonomicznej przestrzeni Polski, może wiec być stosowana w statystycznych badani ach porównawczych.

2. Produktem procedury regionalizacyjnej mogą być regiony różnych typów oraz różnych skal przestrzennych. Spośród dwóch podstawowych rodzajów regionów ekonomicznych: strefowych i węzłowych układ regionalny odzwierciedlający powiązania funkcjonalne jest układem dominującym. Integrujący wpływ tych powiazah, a wśród nich pewnej ich szczególnej