Terytorium gospodarstwa rolnego tworzą w przewadze użytki rolne(grunty orne i użytki zielone) i drogi dojazdowe do gruntów (tereny komunikacyjne) oraz ośrodek gospodarczy (tereny osiedlowej.W niektórych gospodarstwach występują również inne rodzaje użytków mających znaczenie produkcyjne: użytki leśne (lasy prywatne) oraz grunty pod wodami (stawy rybne).
Określenia wartości użytkowej gleb w Polsce (klasyfikacja bonitacyjna) dokonano na podstawie przyrodniczych ich właściwości, czyli w oparciu o systematykę genetyczno-przyrodniczą. Wyróżnione zostało 8 klas bonitacyjnych gnrntów ornych (I, II, III a, III b, IV a, IV b, V, VI) i 6 klas użytków zielonych (I, II, III, IV, V, VI). Grunty klasy I i II określa się jako bardzo dobre, klasy III a i III b jako dobre, klasy IV a i IV b jako słabe, klasy V jako bardzo słabe, klasy VI jako grunty orne przeznaczone pod zalesienie.
W Polsce przeważają gnmty klasy III i IV o średniej i dobrej urodzajności (ponad 60% powierzchni gruntów ornych). Tylko 4% gruntów ornych określić można jako bardzo dobre. Około 30% gruntów ornych to grunty słabe klas V i VI.
Klasy bonitacyjne informują głownie o możliwościach produkcyjnych i dochodowych gleb.
Klasa |
-O ^ £ S I - •fi |
Współc zynnik jakości gleb |
£ £ ii J |
g - I u i « 1 S ■fi |
Współc zynnik jakości gleb lpkt| |
Grunty orne | |||||
I |
5.26 |
100 |
1 |
5.04 |
94 |
II |
4.88 |
92 |
2 |
4.79 |
80 |
Ilia |
4.72 |
83 |
3 |
3.71 |
61 |
III b |
4.22 |
70 |
4 |
4.20 |
70 |
IV a |
3.67 |
57 |
5 |
3.57 |
52 |
IV b |
3.24 |
42 |
6 |
2.71 |
30 |
V |
2.60 |
30 |
7 |
2,23 |
18 |
VI |
1.82 |
18 |
8 |
3.98 |
64 |
Użytki zielone | |||||
I |
50 |
90 |
12 |
45 |
80 |
II |
40 |
80 |
22 |
25 |
50 |
III |
30 |
65 |
32 |
15 |
20 |
IV |
20 |
45 | |||
V |
15 |
28 | |||
VI |
15 |
15 |