powinny być odzwierciedlone przez długoterminowe stopy %; teoria zakłada, że na rynku działają spekulanci, dzięki którym oczekiwany poziom stopy % staje się punktem obojętności dla inwestora (stopa %, która odzwierciedla oczekiwaną wysokość stopy %) rosnąca krzywa dochodowości—>przewidywany wzrost długoter. stóp% ->wzrost podaży obligacji długoter. —>spadek ich cen—»wzrost stóp % —>zakup papierów krótkoter. —>wzrost popytu—>wzrost cen papierów wartościowych—>spadek stóp %
przebieg inwersyjny—» przewidywany spadek długoter. stóp % —>wzrost podaży krótkoter. papierów wartościowych—>spadek ich cen—»wzrost stopy %—>zakup długoter. papierów wartościowych—>wzrost ich popytu—>wzrost ich ceny—>spadek stóp %
Teoria preferencji piynności - zakłada, że wraz z upływem czasu inwestycji wzrasta niepewność co do kształtowania się stopy %; terminowe stopy % są zazwyczaj wyższe niż oczekiwane stopy %; czynniki determinujące wysokość stóp %:
- oczekiwania uczestników rynku co do przyszłego poziomu oprocentowania
- premia za ryzyko związane z możliwością niekorzystnej zmiany stóp %
Teoria segmentacji rynku (preferowanych habitatów) - zakłada, że na kształtowanie się stóp % w różnych okresach wywierają wpływ relacje pomiędzy podażą i popytem na środki finansowe na poszczególnych segmentach rynku
Preferowany habitat - taki segment rynku, na którym dana instytucja finansowa może zakupić papiery wartościowe o terminach zapadalności odpowiadających średniemu okresowi zapadalności jej pasywów; preferowanym habitatem może być rynek papierów krótkoterminowych lub rynek papierów długoterminowych
Metody pomiaru ryzyka:
Luka stopy % - polega na analizie niedopasowania aktywów i pasywów w wybranych okresach; służy głównie do pomiaru i zarządzania ryzykiem stopy %, wynikającym z niedopasowania terminów oprocentowania po stronie aktywów i pasywów dla pozycji o stałym oprocentowaniu.
Etapy:
1) sporządza się zestawienie, w którym pozycje bilansowe dzielone są na dwie grupy: niezależne od wahań rynkowej stopy % i wrażliwe na zmiany rynkowej stopy %
2) dla poszczególnych pozycji ustalany jest termin zapadalności; na jego podstawie ustalane są dni, w których zmiana rynkowej stopy % w najsilniejszy sposób będzie oddziaływać na bank
3) na podstawie tych danych sporządza się zestawienie niedopasowania, w którym zawarte są następujące pozycje:
- luka - różnica pomiędzy aktywami i pasywami w danym momencie oraz w przyszłości; luka dodatnia oznacza nadwyżkę po stronie aktywów, a luka ujemna nadwyżkę po stronie pasywów
- luka skumulowana - suma luk w poszczególnych okresach
- wskaźnik luki - relacja wielkości luki do innych pozycji
4) na podstawie zestawienia niedopasowania oblicza się graniczne stopy %, czyli graniczne wartości, przy których należy zamknąć otwarte pozycje; wyróżnia się graniczną stopę procentową „A”, „B”, „C”
Badanie elastyczności stopy % - daje możliwość analizy ryzyka związanego z pozycjami o zmiennej stopie %.
Elastyczność oprocentowania - stosunek zmian stopy % poszczególnych pozycji aktywów lub pasywów do zmian rynkowej stopy %. W przypadku pozycji o stałej stopie % elastyczność oprocentowania wynosi 0. Jeżeli zmianie rynkowej stopy % towarzyszy identyczna zmiana oprocentowania danej pozycji, to mówimy o elastyczności jednostkowej. W sytuacji, gdy