- legalizmu / oportunizmu
- kontradyktoryjności / inkwizycyjności
- bezpośredniości
NACZELNE ZASADY PROCESU KARNEGO są to społecznie ważne ogólne dyrektywy (wskazówki) istotnych kwestii z zakresu procesu karnego. Wskazują one pewien kierunek postępowania, zalecają takie lub inne zachowanie się uczestników procesu.
Wyróżnia się podział tych zasad na:
I podział: a) zasady abstrakcyjne — ogólne idee rozstrzygnięcia kwestii prawnej w procesie; nie są związana z konkretnym ustawodawstwem i nie ma od mcii wyjątków, b) zasady konkretne — są to zasady abstrakcyjne wtłoczone w ramy obowiązującego prawa w celu dostosowania ich do konkretnych warunków w określonym miejscu i czasie, od zasad tych są wyjątki.
II podział a) zasady konstytucyjne — zawarte w Konstytucji (np. zasada obiektywizmu)
- o ile zostały wyrażone w sposób umożliwiający ich stosowanie to wówczas regulują wprost określoną kwestię w procesie,
b) zasady poza konstytucyjne — dyrektywy nie uregulowane w Konstytucji
III podział a) prawnie zdefiniowane — wymienione i określone w kodeksie postępowania karnego, b) prawnie niezdefiniowane — ich obowiązywanie wynika z kilku przepisów razem wziętych.