80525

podmiotów prawa (np taki akt prawa wewnętrznego jak uchwala Rady Ministrów czy zarządzenie ministra nie może być podstawą wydania orzeczenia przez sąd; nie może być podstawa do wydania decyzji administracyjnej). W przeciwieństwie do systemu źr ódeł prawa powszechnie obowiązującego (system zamknięty), system źródeł prawa wewnętrznego ma clrarakter otwarty'. Konstytucja nie wymienia podmiotów uprawnionych do wydawania aktów prawa wewnętrznego.

Cechy aktów prawa wewnętrznego:

1)    wymóg kierowania aktów prawa wewnętrznego wobec jednostek organizacyjrrie podległych, np. minister może wydać jakiś akt/zarządzenie, które będzie obowiązywało tylko organy podlegle temu ministrowi (np. minister finansów może wydać zarządzenie, którym będą zobowiązane np. izby skarbowe); musi istnieć stosunek podległości między organem wydającym akt a adresatem aktu,

2)    akty prawa wewnętrznego mogą być wydawane tylko na podstawie ustawy; ustawa musi upoważniać dany organ do wydawania aktów prawa wewnętrznego,

3)    akty prawa wewnętrznego nie mogą być podstawą decyzji wydanej wobec obywatela, osoby prawnej lub innego podmiotu prawa.

Konstytucja wymienia dwa akty prawa wewnętrznego. W art. 93 Konstytucji jest mowa o uchw ałach Rady Ministrów oraz o zarządzeniach Prezesa Rady Ministrów i ministrów .

Ustawa może jednak upoważniać jeszcze iime organy niż wymienione w art. 93 Konstytucji.

System źródeł prawa w aspekcie integracji europejskiej (art. 90 i 91 ust. 3).

W art. 90 Konstytucji określony jest tryb, w jakim Rzeczpospolita Polska związała się umową międzynarodową o przystąpieniu do Wspólnot Europejskich. W praktyce został wykorzystany tryb referendum ogólnokrajowego, jednak istniało jeszcze jedno wyjście.

Tak jak wszystkie umowy międzynarodowe, tak również i tę ratyfikował Prezydent. Problem dotyczy! tylko tego, w jakim trybie została udzielona zgoda na ratyfikację. W myśl art. 89 Konstytucji na runowy międzynarodowe tam wymienione jest wymagana zgoda parlamentu wyrażona w ustawie. Natomiast w art. 90 jest przewidziana taka sytuacja, że ustawa, na mocy której Sejm wyraziłby zgodę na ratyfikację tej umowy międzynarodowej musiałaby być uchwalona większością 2/3 głosów w Sejmie i większością 2/3 głosów w Senacie. Tak więc jest to tryb uchwalenia ustawy trudniejszy niż tryb zmiany Konstytucji, gdyż do zmiany Konstytucji wymagana jest większość 2/3 głosów w Sejmie i większość bezw zględna w Senacie. Jest to jedyny -obok trybu zmiany Konstytucji - przypadek, kiedy obie izby Parlamentu są równouprawnione; Sejm nie może przełamać stanowiska Senatu. W normalnym postępowaniu ustaw^fodaw'czym Sejm zawsze może przełamać stanowisko Senatu (jeżeli Senat nie zgadza się na uchwalenie ustawy lub gdy wnosi poprawki). Dlatego w przypadku art. 90 Konstytucji ta ustawa musiałaby być uchwalona przez Sejm i Senat; Sejm nie miałby możliwości przełamanie stanowiska Senatu.

W praktyce zostało zastosowane referendum. Podstawą do zarządzenia referendum był art. 90 ust. 3 Konstytucji. W świetle tego pr zepisu zamiast wyrażania zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej o przystąpieniu Polski do UE w formie ustawy, Sejm bezwzględną większością głosów' mógłby zadecydować o przeprowadzeniu referendum ogólnokrajowego. W pr aktyce właśnie został zastosowany ten tryb. To refer endum odbywa się na zasadzie ar tykułu 125 Konstytucji, a więc odnoszą się do niego wszystkie przepisy, które odnoszą się do normalnego referendum ogólnokrajowego (w szczególności przepisy o wiążącym charakterze referendum). To referendum miało cliarakter wiążący, jeżeli w'zięlo w nim udział ponad 50% uprawnionych do glosowania.

[referendum ogólnokrajowa jest ważne, gdy nie doszło przy jego przepr owadzeniu do naruszeń prawa ]

Po przystąpieniu Polski do Wspólnot Europejskich (od 1 maja 2004 r.) stanie przed nami problem, jakie miejsce w systemie źr ódeł prawa zajmą akty normatywne stanowione przez UE. Należy tir odróżnić, jakie miejsce w naszym systemie prawa zajmie tzw. praw^ro pierwotne (przede wszystkim traktaty założycielskie) Wspólnot Europejskich a jakie miejsce zajmie prawo wtórne (akty normatywne stanowione przez organy UE, przede wszystkim przez Radę UE i przez Komisję Europejską).

Jeżeli chodzi o prawo pierwotne to da się zaobserwować pewną ewolucję stanowiska doktryny praw^ra konstytucyjnego. W szczególności chodzi o to, jaki będzie stosunek praw'a pierwotnego UE wobec Konstytucji.