89226

Trzy Polski- Instytucjonalny kontekst strategii dostosowawczych- M. Ma rod v

W lalach 90 panowała tendncja do podziału spoi. Polskiego na przegranych i wygranych.

„Wygrani" mali tendencję do silruejszego popierania reform rynkowych, podczas gdy „przegrani” częściej wspominali z nostalgią okres realnego socjalizmu. Podział na „wygranych" i „przegranych” staje się ostatnio coraz mniej użytecznym narzędziem analizy procesów społecznych ponieważ pozostawia on poza kwalifikacją- w zależności od użytych wskaźników- od dwóch trzecich do czterech piątych polskiego społeczeństwa.

W 1997r Krystyna Milczarek wyróżniła sześć kategorii spoi- „wygranych"(5%), „stabilnych” (38%), „dynamicznych'’(6%), „rozczaiowanych”(13%), „przegrywaj ących”( 16%) oraz ,,przegranych"(15%).

Z kolei Andrzej Rychard proponuje podział na 4 kategorie: „wygrywających wygranych”(21,7%), „wygrywających przegranych"(22,7%). „przegrywających wygranych''(7.4%) oraz „przegrywających przegranych" (20,0%).

Wygrywają ci. którzy wierzą, że wygrają, przegrywają zaś ci, którzy uważają, że przegrali.

Sektor państwowy me jest w^r tym układzie prostym odpowiednikiem występującego w^r społeczeństwach zachodnich sektora publicznego.

„Trzv Polski" cliarakteryzują się odmiennymi sposobami pozyskiwania dochodów'.

~ sektor instytucji prywatnych tu podstawą pozyskiwania dochodu są indywidualnie lokowane kapitały (ekonomiczne, kulturowe, społeczne), wyceniane zgodnie z zasadami rynkowymi.

-    sektor instytucji publicznych tu dochód jednostki zależy bardziej od rodzaju etatu niż od wykonywanej przez nią faktycznie pracy.

-    instytucje zabezpieczenia społecznego, w których podstawą wypłat jest spełnienie przez jednostkę formalnych kryteriów uprawniających do pobierania danego typu świadczeń.

Polska „sprywatyzowana" jest wyznaczana przez mechanizmy rynkowe, celem jednostki staje się sprzedaiue swych zasobów' (dotyczy to zarówno dóbr stricte materialnych jak i wykształcenia, ogólnych kwalifikacji, szczegółowych kompetencji) za możliwie najwyższą cenę. Dwie podstawowe zasady gospodarki: po pierwsze, że zasoby jakimi rozporządza jednostka stają się towarem me wtedy, gdy spełniają jakieś obiektywne warunki, ale gdy znajdą kupca; po drugie, że wartość danego zasobu jest wciąż od nowa weryfikowana.

Podstawowe zasady funkcjonowania Polski „państwowej” zostały ukształtowane w ramach państwa socjalistycznego i przez ostatnie dziesięć lat- ulegały tylko powierzchownym zmianom. Decydują tu względy formalne (posiadanie określonych kwalifikacji potwierdzone dyplomem ukończenia określonego typu szkoły) oraz polityczne (członkowstwo lub powiązarue z ugrupowaniem). Istnieją tu dwie istotne cechy różniące „ etatystyczny” system pozyskiwania dochodów od systemu kapitałowego :

-ekonomiczne wartościowanie poszczególnych stanowisk pracy regulowane jest nie przez rynek, lecz przez instytucję.

-Po drugie, znosząc czy też osłabiając oddziaływanie kryteriów merytokratycznych, system „etatystyczny" likwiduje rynkowe sprężenie zwrotne między funkcjonariuszem instytucji a odbiorcami wytwarzanych przez ruego towarów lub usług, co wyzwala pracownika od konieczności dostosowywania swych działali do wymagali środowiska zewnętrznego.

Polska „na zasiłku” sprowadza się do spełnienia formalnych kryteriów

uprawniających do otrzymania określonych świadczeń, niemożność pozyskiwania przez jednostkę dochodu przez pracę.

„Polska sprywatyzowana" dąży do maksymalizacji zysku przez indywidualne osiągnięcia. Koszty tej aktywności już od podstaw' obarczone są ryzykiem „nietrafionych inwestycji".

Strategie cechujące „ Polskę paiist\\o\vą"są podporządkowane maksymalizacji bezpieczeństwa. Konkurencja dotyczy przede wszystkim dostępu do określonych etatów. Bezpośredni transfer zasobów społecznych ma postać tworzenia wysoko płatnych stanowisk obsadzanych wedle klucza politycznego

Jeśli chodzi o ..Polskę na zasiłku” to tu możemy zaobserwować podział na „czasowo" i „trwale" biednych oraz tz. tendencję do „pogoni za rentą”, a czasami do podejmowania różnego typu dorywczych prac w^r prywatnych firmach.