Reakcje w stopie. W zależności od stosunku molowego SiO;>/R20 (R20=Na20 lub K20) mieszaniny wyjściowej w stopie mogą przebiegać reakcje dające odmienne związki. I tak np.:
IW mieszaninie o stosunku molowym SiO^NajO = 0,5 (M=0,5), zachodzi Si02+2Na2C03->Na4[Si04]+2C02, Na4[Si04] -ortokrzemian sodu.
2W mieszaninie o M=0,66,2Si02+3Na2C03—>Na6[Si202]+3C02, Na^Si^] - pirokrzemian sodu.
3W mieszaninie o m=l, Si02+NaC03->Na2(Si03]+Tc02, Na2(Si03] - metakrzemian sodu - łańcuchowy.
4W mieszaninie o m=l,5, 3Si02+2Na2C03->Na2(Si20s]+Na2[Si03)+2C02, Na2[Si205) -metadwukrzemian sodu - warstwowy.
Tego samego typu związki tworzą się z mieszanin o innym stosunku molowym. Jakie są to związki: lSa to związki, które można zaliczyć do grup soli. Można, bowiem je otrzymać na drodze reakcji kwasów krzemowych z zasadą sodowa, np. kwasu ortokrzemowego H4(Si04] z Na(OH), w wyniku reakcji H4[Si04]+4Na(0H)->Na4(Si04]+4H20. Podobnie jak sól NaCI w wyniku reakcji HCI+Na(0H)->NaCI+H20.
2Sa to krzemiany sodu (odmiany) o różnych anionach krzemotlenowych: a)(Si04]'4 - anion ortokrzemianowy (monokrzemianowy) charakterystyczny dla ortokrzemianów, b)[Si202] 6-anion pirokrzemianowy (dwukrzemianowy), c)(Si03)'2łoo - anion krzemianowy o budowie łańcuchowej, d)(Si2Os] 22« - anion krzemianowy o budowie warstwowej.
3Sa to związki o takim samym charakterze (tego samego typu) jak związki, które występują w zwykłym szkle wodnym. W związku z tym zestalony ochłodzony stop otrzymywany w wyniku obróbki termicznej mieszanin zawierających tlenek Si02 i Na20 nazywa się szkłem sodowym, któremu można przypisać wzór ogólny: mNa20*nSi02. Różnica między szkłem sodowym a zwykłym szkłem budowlanym polega na: a)odmiennym składzie tlenkowym, a co za tym idzie mineralogicznym. Dla szkła okiennego przeciętny skład tlenkowy wynosi: 64-78% Si02, dol7% Na20, do 13% CaO i jest on typowy dla tzw. sodowo-wapiennego; b)różnicy w rozpuszczalności w wodzie. Krzemiany sodu i potasu są jedynymi krzemianami o stosunkowo dużej rozpuszczalności. Stad szkło sodowe (potasowe) wykazuje dobrą rozpuszczalność w wodzie w przeciwieństwie do innych rodzajów szkła.