ISTOTA I WYKORZYSTANIE RACHUNKU KOSZTOW STANDARDOWYCH
Rachunek ten polega na planowaniu wzorcowych (standardowych) kosztów produkcji na podstawie racjonalnie uzasadnionych fonu zużycia zasobów i postulowanych cen ich nabycia oraz na określeniu odchyleń pomiędzy kosztami standardowymi a kosztami rzeczywiście poniesionymi.
Zadania i funkcje tego rachunku wynikają z kolejnych etapów cykli:
1) Kalkulacja a priori standardowych kosztów produktów na podstawie norm technologicznych zużycia zasobu i postulowanego poziomu kosztu dla określonych warunków ekonomiczno organizacyjnych działalności
2) Analiza polegająca na porównaniu kosztów standardowych z kosztami rzeczywistymi celem określenia wartości i kierunku odchyleń
3) Kontrola sprowadzająca się do wyjaśnienia przyczyn powstałych odchyleń oraz ich oceny
4) Weryfikacja polegająca na rewizji standardu celem aktualizacji nonn oraz wytyczenia celów kosztowych możliwych do realizacji i mobilizujących do poprawy efektywności działań
Podstawę formułowania standardów kosztowych stanowi równanie kosztów ilustrujące zużycie zasobu jako iloczyn fizycznej ilości zużywanego zasobui jego ceny jednostkowej koszt = zużycie zasobu x cena jednostkowa Koszt standardowy to postulowany koszt wytworzenia jednostki produkcji w określonych warunkach operacyjnych.
Standardy dotyczą dwóch podstawowych elementów' kalkulacji kosztów tj. ilości zużytych zasobów oraz ich ceny
• Standard ilościowy dotyczący fizycznej ilości zasobu w określonych parametrach jakościowych racjonalnie niezbędnej do wytworzenia jednostki produkcji (q)
♦ Standard cenowy dotyczący postulowanej jednostkowej ceny nabycia zasobów o określonych cechach jakościowych z uwzględnieniem kosztu zakupu oraz możliwych do uzyskania upustów (c)
K = qxc
koszt rzeczywisty = koszt standardowy ± odchylenia
1