93913

handlu międzynarodowrgo-brak wymienialnej waluty, w ‘58-iniędzynaiodowy podział pracy(alc ograniczenia zostały-inopol państwa w handlu zagranicznym, brak wspólnej waluty). *71-kompleksowy program, mimo olbrzymiej administracji nie wprowadzony w życie, wręcz przeciwnie Polska. Węgry próbują zacieśniać więzy z gospodarką zachodnią

Okomoracic transnarodowe-przedsiębiorstwa które mają conajnniej jedną filię za granicą w conaj mniej jednym kraju-skutek przekształteń w gospodarce światowej; wpływ na politykę(zwiększają siłę krajów rozwiniętych, a zmiejszają siłę krajów rozwijająych się), badania naukowe w ‘80: ExxonCorporation(USA), Royal Dutch ShcIKWIk. Brytania). Mobil OilCorporation(USA)-największe i najwięcej fili w-Europie zachodniej. Przyczyny umocnienia się

-rewolucja naukowo-technic/na-możliwość badań, a telekomunikacja pozwala sprawnie zarządzać -zmicjszaiic poczucia bezpieczeństwa inwestycji zagranicznych(kryzys naftowy, wojny lokalne)

-postępy integracji w Europie zachodniej-swobodny przepływ kapitału i technologii fipokoiowe współ i śnienie i wyścig zbroień-od ‘55 pokojowe współistnienie i jednocześnie zbrojenia i rozbrojcnia-wyścig technologiczny-„równowaga strachu" i „spirala zbrojeń"-żadna ze stron nic mogła użyć broni, bo groziło by to totalny, atomowym konfliktem, ale obie strony zwiększały i unowocześniały swoje arsenały. Szpeigostwo-‘60 zestrzelone U-2. pociski rakietowe(pociski „pershing", „cruise”, SS-20). bombowce i okręty' podwodne wyposażony w głowice jądrowe. Broń neutronowa (USA). Wlk. Brytania. Francja, CliRL(‘64). Izracl(prawdopodobnie)-broń atomowa. W latach osiandziesiątych możliwości do budowy osiągnęły: Indie. Pakistan. Brazylia. Irak. RPA. ’57-plan Rapackiego-utworzenic strefy bezatomowej w Europie środkowej(//zwł by się najbardziej oberwało). Zakaz prób w atmosferze(‘63), donilitaiyzacja kosmosu i księżyca(‘67, *79). ’68-o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. '72-SALTI; ‘79-SALT II(nic ratyfikowany przez kongres USA-wojna w Afganistanie). ’75-KBWE(Konfenicja Współpracy i Bezpieczeństwa w Europie) w Helsinkach-suwerreność państw, wyrzeczenie się agresji, prawa człowieka- osobiste, ekonomiczne, kulturalne i ekologiczne. Przestrzeganie swobody wymiany informacji, wyboru ojczyzny(czwarty koszyk KBWE)

Okonflikty militarne- „brudna wojna" Francuzów'w Indochinach ’45-’54; Wietnam*64-*75 po incydencie w zatoce Tonkijskiej. kontyngent wojsk amerykańskich i SEATO do Wietnamu południowego, ruch pacyfistyczny w USA-Nixon w ‘69 pomahi wycofuje się z Wietnamu. ’75-pada Sajgon. Ho Clii Minii rządzi. ’75-’79 - rządy Czerwonych Khmerów w Kambodży(efekt uboczny interwencji amerykańskiej)-terror Pol-Pota obalony przez armię wietnamską.

-kryzys-zcstrzclcniu U-2 nad ZSRR. '61-kryzys berliński-postawienic muru, ’59-obalcnic Batisty-Fidcl Castro Ruz z pomocą „Che" Guevary przejmuje władzę na Kubie(ruch 26 lipca), reforma rolna i nacjonalizacja. '61 -nieudana inwazja amerykańska w Zatoce Świń, '62-próba zainstalowania rakiet radzieckich-Chruszczow idzie na kompromis wobec J. F. Kennedy'ego.

-kryzysy bliskowschodnie-’48-’49-pierwsza wojna(powstanie państwa Izrael); ’56-Nascr nacjonalizuje Kanał Sueski-atak Wlk. Brytanii, Francji. Izraela na Egipt(strefę kanału)-protest ZSRR, ONZ i objętość USA-wycofanic się agrcsorów-koniec wpływów brytyjskich na Bliskim Wschodzic-dwa obozy: USA i Izrael i ZSRR i państwa arabskie. '67-wojna sicdmiodniowa(opanowamc i kolonizacja Wzgórz Golan. starej Jerozolimy, lewgo brzegu Kanału). 6 X ’73-wojna JomKippur(następca Nasera Sadat chciał z pozycji siły negocjować z Izraelem)-pomoc USA błyskawiczne zwycięstwo Izraela, kryzys naftowy-Konferencja Bliskowschodnia, '79-pokój w Camp Da\ id-Egipt uznaje Izrael, walki na taaiie Libanu wspierającego OWP.

-wojska w Afganistanie ‘79-’89. pomoc komunistom afgańskim. odwrócenie uwagi od problemów wewnętrznych, protest USA i wsparcie ze strony amerykańskiej i pakistańskiej dla mudżahedinów hklckolonizacia-zbroinc powstanie narodowo wyzwoleńcze hib pokojowo po uzyskaniu zdolności do samorządności i samodzielczości gospodarczej (-Wlk. Brylania-Mucmillan. Francja-de Gaulle; nie tracenie więzi z koloniami); pomoc sekretarza ONZ Daga Hammarskjolda; '62-wyzwolenie Algerii przez rząd Abbasa. '56-'59-niepodległość Maroka. Tunezji. Sudanu. Ghany i Gwinei.

‘60-rok Afryki-17 kolonii wyzwolonych(brylyjskich, Irancusich i belgijskich). Do '68 pozostałe francuskie i brytyjskie. '75- „rewolucja goździków" w Portugalii-nicpodlcgłośc Angoli. Mozambiku i Wysp Zielonego Przylądka Niepodległość uzyskały teź(‘60-’75): Cypr. Malta. Kuwejt. Singapur. Borneo. Jamjka. Bardados. Gujana bryt. i holen.. Grenada. Nowe Hybrydy. Samoa. Fidżi, Tonga, W-py Salomona.

Skutki dekolonizacji: -dojście do władzy ludzi dążących do totalitaryzmu, wojny lokalnc(najemnicy-'60 Kongo Belgijskie), próby integracji(KwameNkrumah-prcmier Ghany), próby budowy państwa na wzór ZSRR