Zależnie od warunków gruntowych oraz rodzaju i rozwiązania obiektu budowlanego rozróżnia się trzy kategorie geotechniczne. Kategoria pierwsza dotyczy niewielkich obiektów budowlanych o statycznie wyznaczalnym schemacie obliczeniowym, w prostych warunkach gruntowych, dla których wystarcza jakościowe (przybliżone) określenie warunków gruntowych. Do tej kategorii można zaliczyć np.: a) jedno- lub dwukondygnacyjne budynki mieszkalne i gospodarcze (w PN-B-02479:1998 wymieniono budynki jedno- i dwukondygnacyjne o prostej konstrukcji i budynki rolnicze o największej wartości obliczeniowej obciążenia na slup równej 250 kN, a na ścianę 100 kN/m, na fundamentach bezpośrednich, patowych lub na studniach), b) ściany oporowe i rozparcia wykopów, jeżeli różnica poziomów nie przekracza 2 m, c) wykopy do głębokości 1,2 m i nasypy do wysokości 3 m, wykonywane zwłaszcza przy' budowie dróg, pracach drenażowych oraz układaniu rurociągów. Kategoria druga obejmuje obiekty budowlane w prostych i złożonych warunkach gruntowych, wymagających ilościowej oceny danych geotechnicznych (określenia wartości parametrów geotecluiicznych i innych danych niezbędnych do sporządzenia projektu posadowienia). Do tej kategorii można zaliczyć: a) fundamenty bezpośrednie lub głębokie: w PN-B-02479:1998 jako przykłady wymieniono powszechnie spotykane konstrukcje posadowione bezpośrednio (również na fundamentach płytowych), a także na fundamentach palowych, b) ściany oporowe wyższe niż 2 m i inne konstrukcje oporowe utrzymujące grunt lub wodę, c) wykopy i nasypy (poza zaliczanymi do kategorii pierwszej),
d) przyczółki i filary mostowe oraz. nabrzeża,
e) kotwie gruntowe i inne systemy kotwiące Kategoria trzecia obejmuje: a) nietypowe obiekty budowlane, niezależnie od stopnia skomplikowania warunków gruntowych, których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać poważne zagrożenie dla użytkowników i środowiska, takie jak: obiekty energetyki jądrowej, rafinerie, zakłady chemiczne, zapory wodne, lub których projekty budowlane zawierają nowe niesprawdzone w krajowej praktyce rozwiązania techniczne, nieznajdujące podstaw' w przepisach i polskich normach, b) obiekty budowlane posadowione w skomplikowanych warunkach gruntowych, c) obiekty monumentalne i zabytkowe (w PN-B-02479:1998 wymieniano in.in. głębokie wykopy wykonywane w pobliżu istniejących obiektów budowlanych).