341. RODZAJE KONTRAKTÓW I ROZSZERZENIE SYSTEMU KONTRAKTOWEGO.
Zobowiązania z kontraktu (ex contractu) dzieliły się więc na realne czyli takie gdy pomiędzy stronami nastąpiło fizyczne wydanie rzeczy, werbalne czyli na powstaniu zobowiązania na podstawie wypowiedzianych słów najczęściej określonych formułek, literalne czyli sporządzone na piśmie oraz konsensualne dochodzące do skutku na podstawie porozumienia stron objawionego na zewnątrz bez jakichkolwiek dalszych wymogów. Z biegiem lat system ten był rozszerzany przez stopniowe uznawanie zaskarźalności nowych umów których nie można było zakwalifikować pod żaden ze znanych typów. Działo się to poprzez stworzenie kontraktów nienazwanych, dołączenie do kontraktów realnych oprócz pożyczki użyczenia, przechowania i kontraktu zastawniczego czy też powstanie pacta vestita jako rozszeźenie kontraktów konsensualnych. Innym typem zobowiązań kontraktowych były zobowiązania jedno lub dwustronnie obowiązujące.