94977

one toksynę chroniącą je przed owadami. Tak zmodyfikowane rośliny zostały wprowadzone do obrotu

Dotychczas najszersze zastosowanie inżynieria genetyczna osiągnęła na polu produkcji żywności. Żywność modyfikowana genetycznie, zwana też transgeniczną, to żywność wyprodukowana z organizmów przetworzonych przez naukowców drogą przenoszenia genów z jednego gatunku do drugiego. Pierwszą rośliną modyfikowaną genetycznie był tytoń w 1984 roku, w 1986 roku modyfikacji poddano pomidora i od tego czasu modyfikowano już większość roślin mających znaczenie gospodarcze. W przypadku roślin mających znaczenie gospodarcze zmiana genomu ma na celu nadanie im pożądanych przez człowieka cech tzn.:

•    uodpornienie ich na działanie niekorzystnych warunków, np. mróz, suszę lub zasoloną glebę

•    uodpornienie na choroby wirusowe, bakteryjne, grzybice

•    uodpornienie roślin na herbicydy, czyli środki chwastobójcze

•    uodpornienie roślin na owady żerujące najczęściej na liściach, zarówno w stadium dorosłym - imago, jak i larwalnym

•    opóźnienie dojrzewania co ułatwia przechowywanie i transport

Modyfikuje się także rośliny ozdobne, które dzięki temu są trwalsze, mają intensywniejszy kolor.

O rosnącym znaczeniu żywności modyfikowanej genetycznie może świadczyć fakt, że powierzchnia upraw roślin transgenicznych na świecie z roku na roku wzrasta. Dla przykładu w roku 2006 wyniosła 102 min hektarów, czyli o 13% więcej niż rok wcześniej - dla porównania całkowity areał gruntów ornych w Polsce nieznaczenie przekracza 14 min hektarów. Żywność modyfikowana genetycznie uprawiana jest w 22 krajach na wszystkich kontynentach (najwięcej w USA). Najczęściej uprawianą rośliną transgeniczną jest soja, a najczęściej stosowaną modyfikacją - odporność na środki chwastobójcze. Wśród skomercjalizowanych roślin GM możemy wyróżnić oprócz soi również kukurydzę, bawełnę, rzepak, pomidory, ziemniaki czy buraki cukrowe. Warto zaznaczyć, że wśród 10 największych producentów GMO nie ma ani jednego kraju z Europy.

Obecnie na świecie toczy się zażarta dyskusja na temat dopuszczenia do upraw modyfikowanych roślin. Wydaje się, że jądrem problemu GMO jest wielka naukowa i gospodarcza ekspansja kilku światowych gigantów agrobiznesu Monsanto, Syngenta, Pioneer, Dupont czy Bayer, producentów roślin GM, mających: główną pulę patentów na metody modyfikacji roślin, nieograniczone wpływy na obrót produktami takimi jak ziarno GM, a także wytwarzanych przez te same koncerny środków dla ochrony roślin i produkcji rolnej. Korporacje te mając mocne poparcie środowisk politycznych i niektórych międzynarodowych organizacji coraz aktywniej podporządkowują sobie wielkie obszary ziemi ornej a zatem i produkcji żywności. Społeczność międzynarodowa jest karmiona nie tylko samą żywnością modyfikowaną genetycznie, ale i nośnymi hasłami humanitarnymi tj. poprzez uprawę roślin GM uzyskamy wyższe plony, zwiększenie plonów zlikwiduje głód na świecie, zmniejszając zużycie pestycydów uzyskamy czystą zdrową żywność, zwiększy się zysk rolnika a jednocześnie spadną ceny żywności, wprowadzenie upraw GM roślin doprowadzi do