95155

Pojęcie ‘teoria sm’:

a)    teoria sm jako część NOSM

b)    def. teorii SM

c)    kategorie NOSM jako element teorii SM

d)    podejścia metodologiczne

a)    teoria jest częścią nauki o sm. Na naukę tę składają się:

1.    przedmiot badań

2.    teoria

3.    metody i techniki badawcze

4.    infrastruktura organizacyjna

b)    nie ma jednej def. dwa główne nurty def. teorii to:

1.    Teorie wyjaśniające

=^> teoria ma wyjaśniać, interpretować; można je definiować, jako usystematyzowany zbiór warunkowo sformułowanych twierdzeń wyjaśniających, odnoszących się do struktury, funkcjonowania i ewolucji sm, jako sfery rzeczywistości społecznej. Jest to więc rodzaj przypuszczenia o tym, jak rzeczywistość wygląda. Specyfika rzeczywist społecznej polega na tym, że nie ma mechanicznych relacji ściśle zdeterminowanych w niej, rzeczywistość jest zmienna. Istnieje więc tylko prawdopodobieństwo. Ta def. mówi też, co podlega wyjaśnianiu a mianowicie struktura środowiska międzynar. A ona jest poliarchiczna i ta poliarchiczność jest badana. Dalej zaś funkcjonowanie sm i mechanizmy nimi rządzące a także proces ewolucji.

2.    Teorie modelujące

=* tworzą wizje rzeczywist,, wskazują na jej możliwy kształt, pożądaną postać, konstruują rzeczywistość. O takich teoriach mówi się, że są teoriami normatywnymi.

c)    Doi języka, za pomocą którego wyjaśniamy i modelujemy rzeczywistość. Każda dyscyplina naukowa ma określony zbiór kategorii, które je od siebie odróżniają. Celem tej kategorii jest ujednoznacznienie, sprecyzowanie języka, zobiektywizowanie używanych słów. Po to tworzy się siatkę kategorii.

Kategorie są więc słowami kluczowymi dla danej dyscypliny. Wyróżniamy:

-    duży poziom ogólnościfchwytają pewną kategorię zjawisk, są pojemne)

-    duży poziom istotnośći(chcą uchwycić sens danej kategorii, np. państwo, podmioty, system międzynar., procesy transnarodowe, integracji, globalizacji, internacjonalizacji, instytucje międzynarodowe - to wszystko są różne kategorie).

d)    Zasada jedności wiedzy i metody w badaniach naukowych oznacza, że takie są wyniki badań, jakie zastosowano metody. Nie ma poznania naukowego bez zastosowanych metod, bo metody to zobiektywizowane procedury dochodzenia do prawdy na temat danej rzeczywistości.

Tradycje metodologiczne:

1.    podejście behawioralne

=> koncentruje się na zachowania cli, na zew. stronie procesów spoi. W sm stosuje się poznanie empiryczne - dotknięcie rzeczywistości. Poza tym poszukuje się prawidłowości ze statystki, liczenia

2.    humanistyczne

=3 opiera się na wnikliwości, analityczności, refleksji, nie na empirycznym badaniu

3.    postmodernizm, konstruktywizm/postbehawioryzm

=> zgodnie z nimi. środow. międzynarodowe jest jedynie intersubiektywną świadomością ludzi. Ma charaki intelektualny. Środowisko międzynar. jest tym, co my postrzegamy i nazywamy, jako element rzeczywistości międzynar. Nie istnieje więc ona obiektywnie