98919

podatek od osobistych dochodów ludności pobierany od dochodów z płac, indywidualnej działalności gospodarczej, działalności rolnej, z tytułu wykonywania zawodów wolnych, z prac dorywczych, rent i emerytur, kapitału

podatek od produktów i usług - zazwyczaj podatek obrotowy lub od wartości dodanej, obciążający dobra konsumpcyjne; podatki te spełniają również funkcję fiskalną i redystrybucyjną

składki na ubezpieczenia społeczne - płacone częściowo przez pracodawcę i częściowo przez pracownika

niski udział podatków od dochodów przedsiębiorstw w kształtowaniu budżetu państwa - cech krajów rozwiniętych

krzywa Laffera - obrazuje zależność między wpływami do budżetu z tytułu podatków, a wysokością stopy podatkowej

w państwach realnego socjalizmu dominowały wpływy z podatków od przedsiębiorstw państwowych

WYDATKI

Trzy grupy wydatków:

-    związane z pełnieniem przez państwo takich tradycyjnych funkcji jak obrona narodowa, administracja i wymiar sprawiedliwości

związane z realizacją celów społecznych państwa dobrobytu - oświata, kultura, zdrowie, świadczenia socjalne

wynikające z pełnienia funkcji interwencyjnych w gospodarce - oddziaływanie na inwestycje produkcyjne i strukturalne, subsydia dal rolnictwa, przedsiębiorstw państwowych i prywatnych oraz wydatki transferowe

wydatki budżetowe charakteryzują się wysokim stopniem inercji - ograniczenie ich absolutnej wysokości i ograniczenie tempa ich wzrostu jest bardzo trudne duża część wydatków zajmują te związane z obsługą długu publicznego - presja ze strony wydatków i sztywne ramy podnoszenia podatków powodują konieczność zadłużania się państwa u społeczeństwa - dług trzeba spłacać wraz z odsetkami

POLITYKA FISKALNA

Polityka fiskalna - opiera się na wykorzystaniu podatków i wydatków budżetowych do stabilizacji gospodarki i realizacji innych celów ekonomicznych

Aktywna polityka fiskalna - polega na podejmowaniu takich konkretnych decyzji, które pozwalają osiągnąć zamierzone cele gospodarcze

Pasywna polityka fiskalna - polega na wykorzystaniu właściwej niektórym instrumentom właściwości na zmiany poziomu dochodu narodowego zatrudnienia i innych wielości ekonomicznych; instrumenty te niejako samoczynnie bez podejmowania decyzji reagują na zmiany koniunktury - automatyczne stabilizatory koniunktmy

automatyzm polega na tym, że działają po wprowadzeniu bez konieczności częstych korekt, a ich siła i zakres działania zależą od aktywności gospodarczej, np.

-    podatki

-    zasiłki dla bezrobotnych i inne świadczenia społeczne

-    programy dla rolnictwa

oczekuje się od nich hamowania spadku popytu podczas recesji i hamowania popytu podczas dobrej koniunktury gospodarczej