WITALIZM DEMOGRAFICZNY A TEORIA LUDNOŚCIOWA SOCJALIZMU
witalizm demograficzny: to najstarszy proces demograficzny (starożytność) uznaje potrzebę wzrostu ludności, jako środka ekspansji terytorialnej i dyfuzji społecznej
XVI-XVII w.- witalizm demograficzny był doktryną polityczną (im więcej ludzi, tym państwo potężniejsze i bogatsze)
Spencer: im wyższa klasa społeczna, tym mniej dzieci
wszystkie gatunki żyjące w świecie charakteryzuje sprzężenie zwrotne między zdolnością do utrzymania się przy życiu a potencjałem rozrodczym. Im pewniejsze przetrwanie tym mniejsza rozrodczość. Człowiek ma największa zdolność utrzymania się przy życiu i najmniejszą rozrodczość. Każda populacja przechodzi cykl rozwojowy:
-krzyżowanie się jednostek o zróżnicowanych cechach dzięki czemu wzrasta jakość komórek
-dynamiczny rozwój -wyczerpanie się populacji.
Fisher: upadek cywilizacji wynika z upadku najwyższych klas
Ginę: uważał ze każda populacja ludzka przechodzi cykl rozwoju (jak rozwój organizmu) który obrazuje parabola
teoria ludnościowa socjalizmu: przeciwna witalizmowi demograficznemu twórcami doktryny byli pisarze socjalistyczni lata 20. i 20. oraz po 2 WŚ w Polsce
dobrobyt ustroju socjalistycznego sam w sobie wywoła dynamiczny przyrost ludności (wysoka rozrodczość, niska śmiertelność)
= prawo ludnościowe socjalizmu = stały i szybki wzrost ludności, wysoki poziom dobrobytu materialnego, mała ilość zachorowań i niska śmiertelność przy pełnym i racjonalnym wykorzystaniu zdolnych do pracy ludzi
teoria ta okazałą się zupełnie niekorzystna: nie przeprowadzano żadnych badań, nie było polityki ludnościowej, prognoz demograficznych
wyż lat 50. potwierdził prawo ludnościowe, ale niż lat 60. je całkowicie zakwestionował